Μαύρη τρύπα «παρενοχλεί» ολόκληρους γαλαξίες

Μια πραγματικά εκπληκτική από κάθε άποψη ανακάλυψη έκανε διεθνής ομάδα ερευνητών με επικεφαλής αστρονόμους της NASA. Χρησιμοποιώντας επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια εντόπισε ένα μοναδικό κοσμικό φαινόμενο στα βάθη του Σύμπαντος. Πρόκειται για μια τερατώδη σε μέγεθος και ισχύ μελανή οπή η οποία «παρενοχλεί» ολόκληρους γαλαξίες εμποδίζοντας τη γέννηση τρισεκατομμυρίων άστρων!

Μαύρο… εμπόδιο

Το φαινόμενο εξελίσσεται στο γαλαξιακό σμήνος RXJ1532 που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 4 δισ. ετών φωτός από τη Γη. Οι αστρονόμοι εντόπισαν εκεί ένα σπάνιο, αν και όχι μοναδικό μέχρι σήμερα φαινόμενο. Το σμήνος έχει μάζα ένα τετράκις εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ηλιου ή χίλιες φορές μεγαλύτερη από εκείνη του γαλαξία μας. Το «τυλίγει» ένα κολοσσιαίο νέφος καυτών αερίων που υπό κανονικές συνθήκες θα συμμετείχε στη δημιουργία νέων άστρων στους γαλαξίες του σμήνους. Όμως κάπου… ανάμεσα στο σμήνος και το νέφος φαίνεται ότι υπάρχει μια τερατώδης από κάθε άποψη μελανή οπή που... ταράζει την όλη κοσμική διεργασία.

Οι ερευνητές «είδαν» κάποιους από τους γαλαξίες να περιστρέφονται γύρω από τη μαύρη τρύπα ενώ κάποιοι άλλοι να «λυγίζουν» προς εκείνη εξαιτίας των τρομερών βαρυτικών της δυνάμεων. Εντόπισαν επίσης δύο γιγάντιες τρύπες στο νέφος οι οποίες, όπως πιστεύουν, είναι προϊόν της επίδρασης της μελανής οπής. Η κάθε τρύπα έχει εύρος όσο περίπου το εύρος του γαλαξία μας.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η παρουσία της μελανής οπής διατηρεί υψηλή τη θερμοκρασία του νέφους αερίων με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η γέννηση νέων άστρων στους γαλαξίες του σμήνους. Υπολογίζεται ότι αν δεν υπήρχε εκεί η μαύρη τρύπα θα είχαν δημιουργηθεί τρισεκατομμύρια άστρα! Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «The Astrophysical Journal». Πηγή: tovima.gr

Συνέχεια»

Ο Άρης σιγά σιγά αποκαλύπτεται

Σημαντικές επιστημονικές παρατηρήσεις συνεχίζει να καταγράφει το εξερευνητικό όχημα «Opportunity» (Ευκαιρία) στην επιφάνεια του πλανήτη Άρη, ύστερα από δέκα χρόνια αδιάκοπης λειτουργίας. Την επέτειο αυτή γιόρτασαν οι εργαζόμενοι στο εργαστήριο Jet Propulsion Lab της NASA στο Λος Άντζελες της Καλιφόρνιας την Πέμπτη το βράδυ. Το μικρό όχημα είχε τη στιγμή εκείνη καλύψει περισσότερα από 39 χιλιόμετρα στην παγωμένη επιφάνεια του Αρη. Το «Ευκαιρία» βρισκόταν χθες στο χείλος του κρατήρα Εντέβορ, που είναι ο πέμπτος προορισμός του οχήματος.

Σε νέα επιστημονική μελέτη, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην επιθεώρηση Science, βράχος που εντοπίστηκε από το εξερευνητικό όχημα αποδείχθηκε ότι έχει ηλικία 4 δισ. ετών, ενώ εμφανή ήταν πάνω του τα σημάδια ύδατος.

Το «Opportunity», μαζί με το σιωπηρό πλέον δίδυμό του «Spirit» (Πνεύμα) προσεδαφίστηκαν στον Άρη πριν από δέκα χρόνια, για να πραγματοποιήσουν διαδοχικές 15ήμερες αποστολές, με στόχο τον εντοπισμό ιχνών ύδατος. Και τα δύο οχήματα εκπλήρωσαν την αποστολή τους, προσφέροντας αποδείξεις για την ύπαρξη ύδατος στο γεωλογικό παρελθόν του Αρη.

Για εντοπισμό ζωής

Τον Αύγουστο του 2012, το όχημα προσεδάφισης και έρευνας «Curiosity» (Περιέργεια) έφτασε στον Άρη, εξοπλισμένο με εργαστήριο χημικών αναλύσεων για τον εντοπισμό άλλων συστατικών της ζωής. Το όχημα εντόπισε πράγματι τέτοια στοιχεία, με τη μορφή απολιθωμένων βακτηρίων.

Την ίδια στιγμή, στην άλλη πλευρά του πλανήτη, το «Opportunity» ολοκλήρωσε τις αναλύσεις του σε πετρώματα στο χείλος του κρατήρα Εντέβορ.

Αντί να εντοπίσει, όμως, την αλκαλική σφραγίδα του θαλασσινού νερού, όπως σε άλλες τοποθεσίες, το όχημα διαπίστωσε ότι το νερό που κάποτε βρισκόταν εκεί είχε ουδέτερο Ph.

«Μας θύμισε το πόσιμο νερό. Αυτός ήταν ένας θύλακος βέβαιης ζωής», λέει ο αστρονόμος Ρέι Αρβιντσον από το Πανεπιστήμιο του Σεν Λούις των ΗΠΑ.

Οι ανακαλύψεις αυτές σκιαγραφούν μία εικόνα ενός πλανήτη, ο οποίος υπήρξε πιο θερμός από ό,τι σήμερα στο πρώτο ένα δισεκατομμύριο χρόνια του, προτού αρχίσει να ξηραίνεται πριν από περίπου 3 δισ. χρόνια. Σταδιακά, τα νερά υποχώρησαν, ενώ όσα απέμειναν ήταν όξινα.

Το εξερευνητικό όχημα «Opportunity» αναμένεται τώρα να ταξιδέψει προς τον Νότο, με προορισμό άλλη κορυφογραμμή στο χείλος του κρατήρα Εντέβορ, όπου οι επιστήμονες ελπίζουν να εντοπίσουν μεγάλα αποθέματα αργιλικών πετρωμάτων.

Το «Curiosity», που ερευνά την περιοχή γνωστή ως κρατήρας Γκέιλ, κατευθύνεται σε όρος, υψομέτρου 5 χλμ., για να μελετήσει ενδιαφέρουσες γεωλογικές διαστρωματώσεις.

Και τα δύο εξερευνητικά οχήματα βρίσκονται σε ιδανικές τοποθεσίες, για να εκμεταλλευθούν το λιγοστό αλλά έντονο φως του αρειανού χειμώνα, που μπορεί να αναπληρώσει τις μπαταρίες τους. Πηγή: kathimerini.gr

Συνέχεια»

Οι δίδυμοι μαθουσάλες του Σύμπαντος

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια νέα εικόνα που τράβηξε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble από δύο κβάζαρ που βρίσκονται κυριολεκτικά στην… αρχή του Κόσμου. Σύμφωνα με τους αστρονόμους τα δύο λαμπρά αντικείμενα γεννήθηκαν αμέσως μετά τη γέννηση του Σύμπαντος.

Αρχαία και φωτεινά

Τα κβάζαρ είναι μακρινά και λαμπρά αντικείμενα του Σύμπαντος, που το καθένα εκπέμπει ενέργεια εκατοντάδες φορές μεγαλύτερη από έναν γιγάντιο γαλαξία. Πρωτοανακαλύφθηκαν το 1960, όταν οι αστρονόμοι έψαχναν για πολύ ισχυρές ραδιοπηγές. Για αυτόν το λόγο ονομάστηκαν QUAsi-stellAR (ημιαστρικές ραδιοπηγές) ή ημιαστέρες.

Σήμερα ξέρουμε πως δεν έχουν καμιά ομοιότητα με τους αστέρες αν και στις φωτογραφίες μοιάζουν. Η μελέτη τους είναι ιδιαίτερα σημαντική λόγω της εικόνας που σχηματίζουμε για τα αρχαιότερα αντικείμενα του Σύμπαντος.

Δημιουργήθηκαν στο αρχέγονο Σύμπαν και η ηλικία τους συγκρίνεται με αυτή του ίδιου του Σύμπαντος. Αν και υπήρχαν πολλές θεωρίες για την προέλευσή τους η κυρίαρχη επιστημονική άποψη είναι πως τα κβάζαρ είναι πυρήνες γαλαξιών που περιέχουν στο κέντρο τους μια μεγάλη μαύρη τρύπα.

Πανάρχαιο δίδυμο

Τα δύο κβάζαρ που βρίσκονται πολύ κοντά το ένα στο άλλο εντοπίστηκαν το 1979. Λόγω του ότι οι ιδιότητές τους είναι όμοιες με εκπληκτικό και ανεξήγητο τρόπο, οι αστρονόμοι καταλήγουν να μιλούν για ένα και μόνο κοσμικό αντικείμενο.

Το δίδυμο των κβάζαρ έχει λάβει την κωδική ονομασία QSO 0957+561 αλλά είναι περισσότερο γνωστό ως «Δίδυμα Κβάζαρ». Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι το δίδυμο βρίσκεται σε απόσταση που προσεγγίζει τα 14 δισ. έτη φωτός γεγονός που σημαίνει ότι είναι εκ των πρώτων αντικειμένων που δημιουργήθηκαν στο Σύμπαν. Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι η Μεγάλη Εκρηξη από την οποία προέκυψε το Σύμπαν συνέβη πριν από 13.8 δισ. έτη. Πηγή: tovima.gr

Συνέχεια»

Βιντεοσκόπηση της Γης από το Διάστημα

Μια νέα εποχή στην αξιοποίηση του Διαστήματος για την παρατήρηση της Γης φέρνουν οι εταιρείες UrtheCast και Skybox Imaging. Εχοντας έδρα τον Καναδά και τις ΗΠΑ αντίστοιχα, οι δύο εταιρείες σχεδιάζουν να εγκαταστήσουν κάμερες στο Διάστημα, που θα βιντεοσκοπούν τον πλανήτη – για πρώτη φορά στην Ιστορία, τουλάχιστον για μη στρατιωτική χρήση. Αν και ο τρόπος που θα το πετυχαίνουν είναι διαφορετικός, και οι δύο θα παρέχουν βίντεο υψηλής ευκρίνειας, όπου θα αποτυπώνονται χρήσιμες λεπτομέρειες – για παράδειγμα, κοπάδια ζώων, τα αυτοκίνητα στους δρόμους ή συγκεντρωμένα πλήθη. Έτσι, όλο αυτό το υλικό θα δώσει εντελώς καινούργιες δυνατότητες σε επιχειρήσεις, κρατικές υπηρεσίες και κοινωφελείς οργανισμούς.

Μια πρόγευση αυτής της νέας εποχής έδωσε η Skybox Imaging τον Δεκέμβριο, όταν «ανέβασε» στην ιστοσελίδα της το «παρθενικό» βίντεο από τον SkySat-1, τον πρώτο δορυφόρο της που εκτοξεύθηκε με επιτυχία ένα μήνα νωρίτερα. Στα σχέδια της εταιρείας είναι να θέσει σε τροχιά 24 παρόμοιους δορυφόρους μέχρι το 2017, ώστε με το σμήνος της να βιντεοσκοπεί οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη αρκετές φορές ανά 24ωρο. Ξεκινώντας από τον SkySat-2 μέσα στη φετινή χρονιά, όλοι οι δορυφόροι θα ζυγίζουν μόλις 100 κιλά και θα διαθέτουν εξαρτήματα από το εμπόριο, για να είναι μειωμένο το κόστος εκτόξευσης και κατασκευής τους. Από την άλλη πλευρά, η UrtheCast επέλεξε να στείλει στο Διάστημα μια βιντεοκάμερα, η οποία θα κινηματογραφεί τον πλανήτη από τον ρωσικό θαλαμίσκο Zvezda του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Η βιντεοκάμερα βρίσκεται ήδη στο Διάστημα και η πρώτη προσπάθεια να εγκατασταθεί στο εξωτερικό του Zvezda έγινε στις 27 Δεκεμβρίου, αν και μια βλάβη στην παροχή ρεύματος ανάγκασε τους αστροναύτες να τη μεταφέρουν ξανά μέσα στον σταθμό. Ετσι, η δεύτερη απόπειρα τοποθέτησής της θα γίνει μεθαύριο, 27 Ιανουαρίου, κατά τη διάρκεια ενός διαστημικού «περιπάτου» που έχει προγραμματισθεί γι’ αυτόν τον σκοπό.

Τόσο η UrtheCast όσο η Skybox Imaging θα μπορούν από τη Γη να ελέγξουν τον προσανατολισμό των καμερών ώστε, παρ’ όλο που αυτές θα κινούνται σε τροχιά πάνω στα σκάφη που τις μεταφέρουν, να μπορούν να αποτυπώσουν μια συγκεκριμένη περιοχή σε βιντεοκλίπ 60-90 δευτερολέπτων. Σημειώνεται ότι οι κάμερες δεν θα μπορούν να δουν λεπτομέρειες μικρότερες από ένα μέτρο στην καλύτερη περίπτωση. Οπως επισημαίνουν οι δύο επιχειρήσεις στα βίντεο δεν θα διακρίνονται τόσο λεπτομερή χαρακτηριστικά που θα μπορούσαν να υπάρξουν θέματα παραβίασης του ιδιωτικού απορρήτου – όπως τα πρόσωπα των περαστικών, οι μάρκες των αυτοκινήτων ή ακόμη και οι πινακίδες τους.

Αντίθετα, όσα θα φαίνονται στις λήψεις θα είναι πολύτιμα σε επιχειρήσεις για να ελέγχουν τις εγκαταστάσεις τους, αλλά και σε δημόσιες υπηρεσίες για να παρακολουθούν την κίνηση στους δρόμους ή την εξέλιξη μιας πυρκαγιάς. Οι δύο εταιρείες ελπίζουν επιπλέον πως πελάτες τους θα γίνουν και αρκετοί τηλεοπτικοί σταθμοί ανά τον κόσμο, χρησιμοποιώντας το υλικό για τη δημοσιογραφική κάλυψη σημαντικών γεγονότων. Η UrtheCast θα «ανεβάζει» επίσης ορισμένα από τα βίντεο στο σάιτ της, τα οποία θα μπορεί να παρακολουθήσει οποιοσδήποτε απλός χρήστης του Ιντερνετ. Με αυτόν τον τρόπο, περιμένει αρκετά μεγάλη επισκεψιμότητα στην ιστοσελίδα της, η οποία θα μεταφραστεί σε έσοδα από τις online διαφημίσεις.

Φυσικές καταστροφές

Την ίδια στιγμή, κρατικές αρχές και κοινωφελείς οργανισμοί θα μπορούν να διαπιστώσουν από πρώτο χέρι και γρήγορα τις συνέπειες μιας φυσικής καταστροφής και των ζημιών που αυτή προκάλεσε. Γεγονός που εξηγεί γιατί η UrtheCast έχει έρθει ήδη σε συμφωνία με το πρόγραμμα Operational Satellite Applications Programme του ΟΗΕ, το οποίο παρέχει δορυφορικές εικόνες στα Ηνωμένα Εθνη και ΜΚΟ που πραγματοποιούν αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας. Τα βίντεο αναμένεται, όμως, να αξιοποιηθούν και σε επιστημονικές εφαρμογές, όπως για την παρακολούθηση ειδών που απειλούνται από εξαφάνιση ή ηφαιστειακών εκρήξεων.

Οι δύο εταιρείες αναγνωρίζουν πως η μικρή διάρκεια των βίντεο που θα εξασφαλίζουν για ένα συγκεκριμένο σημείο δεν θα επαρκεί όταν θα χρειάζεται συνεχής παρακολούθηση της εν λόγω περιοχής – κάτι που μπορούν να κάνουν τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV). Ωστόσο, σε αντίθεση με τα UAV, οι κάμερές τους θα μπορούν να κινηματογραφήσουν ακόμη και τα πιο απομακρυσμένα σημεία του πλανήτη.

Αύριο θα εγκαταστήσουν οι αστροναύτες μία ειδική φωτογραφική μηχανή

Εκτός από τη βιντεοσκόπηση του πλανήτη, για πρώτη φορά από το Διάστημα και μάλιστα σε υψηλή ευκρίνεια, οι UrtheCast και Skybox Imaging στοχεύουν να αλλάξουν τα δεδομένα και στη δορυφορική φωτογράφηση. Κι αυτό γιατί, παράλληλα με τη βιντεοκάμερα της UrtheCast, οι αστροναύτες θα εγκαταστήσουν αύριο στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό μια ειδική πολυφασματική φωτογραφική μηχανή, η οποία θα αποτυπώνει με ανάλυση 5 μέτρων τις περιοχές από τις οποίες διέρχεται ο σταθμός. Στιγμιότυπα περιοχών του πλανήτη, με ανάλυση 1 μέτρο αυτή τη φορά, παρέχει όμως και ο δορυφόρος SkySat-1 της Skybox Imaging, κάτι που θα κάνουν και τα επόμενα 24 σκάφη της αμερικανικής εταιρείας μέσα στην επόμενη τριετία.

Η φιλοσοφία των δύο εταιρειών είναι να λαμβάνουν εικόνες με πολύ μεγαλύτερη συχνότητα από τους σημερινούς δορυφόρους και να τις προσφέρουν σε αρκετά χαμηλότερες τιμές, ώστε να μπορούν να αξιοποιήσουν τα πλεονεκτήματα της δορυφορικής απεικόνισης ακόμη και μικρές επιχειρήσεις ή επιστημονικά ιδρύματα. Την ίδια φιλοσοφία έχει και η αμερικανική Planet Labs, η οποία θα φωτογραφίζει τη Γη με τη βοήθεια του Flock 1, ενός σμήνους από 28 μικρούς δορυφόρους που θα περιφέρονται γύρω από τον πλανήτη. Ακόμη μικρότεροι από τους SkySat της Skybox Imaging και με το βάρος τους να μην ξεπερνάει τα 5 κιλά, οι δορυφόροι της Planet Labs έχουν μεταφερθεί ήδη στον διεθνή διαστημικό σταθμό, από τον οποίο θα τεθούν σε τροχιά. Για περίπου ένα χρόνο που θα παραμείνουν στο Διάστημα πριν εισέλθουν στην ατμόσφαιρα και πυρακτωθούν, θα λαμβάνουν εικόνες με ανάλυση 3-5 μέτρα. Πριν έρθει η στιγμή «απόσυρσης» του Flock 1, η Planet Labs θα το έχει αντικαταστήσει με ένα δεύτερο σμήνος. Πηγή: kathimerini.gr

Συνέχεια»

Οι γαλαξίες «μέδουσες»

Εικόνες και δεδομένα που κατέγραψε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble φωτίζουν τις κοσμικές διεργασίες που μετασχηματίζουν γαλαξίες και τους μετατρέπουν από σπειροειδείς σε ελλειπτικούς. Κατά τη διαδικασία αυτή οι γαλαξίες αποκτούν ένα σχήμα που θυμίζει πολύ αυτό της… μέδουσας.

Τα νέα δεδομένα

Οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει στο παρελθόν γαλαξίες που έχουν ένα μη συμβατικό σχήμα αφού στον γαλαξιακό δίσκο υπάρχουν «προεκτάσεις», μεγάλες… ουρές, που αποτελούνται από άστρα. Η εικόνα αυτών των γαλαξιών παραπέμπει σε μέδουσα και η αναφορά σε αυτούς γίνεται με αυτό τον χαρακτηρισμό, δηλαδή «γαλαξίες μέδουσες». Το τελευταίο χρονικό διάστημα το Hubble εντόπισε και παρατήρησε αρκετούς τέτοιους γαλαξίες αποκαλύπτοντας πολλά στοιχεία για την εξέλιξη τους. Ειδικοί με επικεφαλής τον Χάρλαντ Εμπελινγκ του Πανεπιστημίου της Χαβάης μελέτησαν τα νέα δεδομένα και πιστεύουν ότι αποκωδικοποίησαν τον κοσμικό μηχανισμό που συνδέεται με αυτούς τους γαλαξίες.

Το «συγκρουόμενο» φαινόμενο

Σύμφωνα με όσα προκύπτουν από τα νέα στοιχεία το φαινόμενο ξεκινά όταν ένας σπειροειδής γαλαξίας εγκαταλείπει την περιοχή όπου αρχικά σχηματίστηκε και αρχίζει να κατευθύνεται προς κάποιο σμήνος γαλαξιών. Ο γαλαξίας-ταξιδιώτης μεταφέρει μαζί του μεγάλες ποσότητες ψυχρών αερίων. Πλησιάζοντας προς το σμήνος ο γαλαξίας έρχεται σε επαφή με μάζες θερμών αερίων του γαλαξιακού σμήνους. Η «σύγκρουση» των ψυχρών με τα θερμά αέρια δημιουργεί μακριά «πλοκάμια» κοσμικής ύλης που εκτείνονται από τον γαλαξιακό δίσκο. Στα πλοκάμια αυτά σχηματίζονται συνεχώς νέα άστρα.

Οταν τελικά ο γαλαξίας-μέδουσα φτάνει στο σμήνος συνήθως συγκρούεται με κάποιον άλλο γαλαξία σχηματίζοντας τελικά ένα ελλειπτικό. Τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι υπάρχει πολύ μεγαλύτερος αριθμός γαλαξιών-μεδουσών στο Σύμπαν από ό,τι πιστεύαμε ενώ επίσης προσφέρουν μια εξήγηση για το γεγονός ότι οι ελλειπτικοί γαλαξίες είναι το πιο κοινό είδος γαλαξιών. Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Astrophysical Journal Letters». Πηγή: tovima.gr

Συνέχεια»

Το Facebook φιλοδοξεί να αποτελέσει την «προσωπική σας εφημερίδα»

To Facebook ανακοίνωσε ότι από τις 3 Φεβρουαρίου 2014 θα διατεθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες η νέα του εφαρμογή με την ονομασία Paper. To app που ξεχωρίζει ήδη από την εντυπωσιακή σχεδίασή του, φιλοδοξεί να αποτελέσει την καθημερινή προσωπική εφημερίδα με δυνητικούς αποδέκτες 1,2 δισεκατομμύρια μέλη του κοινωνικού δικτύου.

Το πρωτοσέλιδο στο Facebook Paper θα απαρτίζεται από τις τρέχουσες ενημερώσεις των φίλων κάθε μέλους με smartphone. Ως ενημερώσεις στο Facebook -news feed- νοούνται οι ανακοινώσεις κειμένου που κάνουν οι «φίλοι», οι φωτογραφίες και τα βίντεο που αναρτούν, τα link στα οποία παραπέμπουν, αλλά και οι δραστηριότητες εφαρμογών και οι ανακοινώσεις από Σελίδες που τους αρέσουν ή από ομάδες που συμμετέχουν.

Αντί για συντάκτες και ρεπόρτερ, η Paper του Facebook απασχολεί.. έναν αλγόριθμο αλλά και ανθρώπους σε ρόλο επιμελητών ύλης. Το περιεχόμενο θα συλλέγεται από εξωτερικές πηγές και θα επιλέγεται από τις παραπομπές που μοιράζονται τα μέλη του Facebook, αναφέρει η Wall Street Journal.

H σχεδίαση του app από τα Creative Labs του Facebook επιτρέπει στις φωτογραφίες και τα βίντεο να αξιοποιούν όλη την επιφάνεια της οθόνης. Οι επιλογές για την αναμετάδοση (share) και τον σχολιασμό να αποτελούν ένα διάφανο layer πάνω από την προβαλλόμενη φωτογραφία ή το βίντεο χωρίς να αποσπά την προσοχή του χρήστη ή να μειώνει τον διαθέσιμο χώρο. Το app φαίνεται ότι αξιοποιεί τους αισθητήρες που έχουν τα σύγχρονα smartphone, όπως το γυροσκόπιο, και έτσι γίνεται εφικτή η προβολή μιας πανοραμικής φωτογραφίας σε μεγάλο μέγεθος γέρνοντας το τηλέφωνο από την μια άκρη στην άλλη. Τα βίντεο καταλαμβάνουν επίσης όλη την οθόνη και η αναπαραγωγή τους ξεκινά αυτόματα (fullscreen autoplay).

Επίσης, ο χρήστης θα μπορεί να χρησιμοποιεί το Paper για να γράψει την δική του «ιστορία» πιο εύκολα, υπόσχεται η ομάδα ανάπτυξης.

Η πρώτη ενότητα στην εφημερίδα του Facebook είναι οι προσωπικές ενημερώσεις. Εκτός από το πρωτοσέλιδο, ο χρήστης θα μπορεί να προσθέσει περισσότερες θεματικές ενότητες για ό,τι τον ενδιαφέρει, όχι όμως αναρίθμητες - την φωτογραφία, τον αθλητισμό, το φαγητό, την επιστήμη, την τεχνολογία κ.ά. Κάθε (προκαθορισμένη) ενότητα έχει το δικό της εξώφυλλο και η εφαρμογή υπόσχεται ότι θα το κάνει εξαιρετικά εύκολο να επιλέγει κανείς άρθρα από «έμπιστους εκδότες» για να αποφασίσει τι θα διαβάσει ή θα παρακολουθήσει. Τα άρθρα εμφανίζονται μέσα από το app και προβάλλονται σε πλήρη οθόνη, ώστε να μην αποσπάται η προσοχή του αναγνώστη.

Κάθε ενότητα θα αντλεί περιεχόμενα «από ανερχόμενες φωνές και ευρύτερα γνωστές εκδόσεις», αναφέρει η ανακοίνωση της εταιρείας.

Το app Paper είναι το πρώτο προϊόν των from Facebook Creative Labs, όπου ήδη αναπτύσσονται και νέες εφαρμογές για να υποστηρίξουν «τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι θέλουν να συνδέονται και να μοιράζονται».

Σχέδια για την διάθεση του Facebook Paper σε Android δεν αναφέρθηκαν. Αξιοσημείωτη είναι η έμφαση που δίνει η εταιρεία στα app, η οποία εξηγείται μεταξύ άλλων και από το γεγονός ότι τα οικονομικά του αποτελέσματα έδειξαν πως περισσότερα από τα μισά έσοδά του προήλθαν από την προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών σε φορητές συσκευές (1,2 δισεκατομμύρια δολάρια για το τελευταίο τρίμηνο του 2013). Το τέταρτο τρίμηνο του 2013, η Facebook Inc είχε έσοδα 2,585 δισεκατομμυρίων δολαρίων, αυξημένα κατά 44% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012, ξεπερνώντας τις προσδοκίες των αναλυτών. Τα έσοδα του 2013 έφτασαν τα 7,8 δισεκατομμύρια δολάρια από τα 5 δισ. το 2012.

Επίσης, έγινε γνωστό ότι οι χρήστες του Facebook από το κινητό ανήλθαν στα 556 εκατομμύρια. Κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων αναφέρθηκε ότι εξετάζεται το ενδεχόμενο εισαγωγής λίγων βιντεο-διαφημίσεων με autoplay, καθώς και ότι οι διαφημιζόμενοι απολαμβάνουν οκταπλάσια απόδοση από τις διαφημίσεις τους στις Ενημερώσεις των μελών.

Ένα βίντεο-παρουσίαση του Facebook Paper διατίθεται στο vimeo. Πηγή: in.gr

Συνέχεια»

Πώς η αμερικανική NSA εξοικειώνει τα παιδιά με τις πρακτικές των μυστικών υπηρεσιών

Ο Μεγάλος Αδελφός έχει βαλθεί να αποκτήσει μικρότερα αδελφάκια. Αν νομίζετε ότι ο κόσμος των καρτούν μονοπωλείται από τον Μίκι Μάους, τον Αστερίξ και τον Λούκι Λουκ, ρίξτε μια ματιά στον Τι-Τοπ, μια χελωνίτσα που φοράει ανάποδα ένα καπέλο του μπέιζμπολ, έχει μοβ γυαλιά ηλίου και ντύνεται με μοδάτα τζιν.

Μοιάζει με συνηθισμένο χαρακτήρα κινουμένων σχεδίων. Στην πραγματικότητα, όμως, πρόκειται για... κατάσκοπο της NSA με αποστολή να στρατολογήσει μικρά παιδιά και να τα μετατρέψει σε πράκτορες!

Τους τελευταίους μήνες η Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ βρίσκεται στο στόχαστρο ξένων κυβερνήσεων, οργανώσεων και πολιτών, μετά τις αποκαλύψεις του πρώην συμβούλου της Εντουαρντ Σνόουντεν για το παγκόσμιο δίκτυο παρακολουθήσεων που έχει στήσει, υποκλέπτοντας νυχθημερόν τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες εκατομμυρίων ανθρώπων.

Η δημόσια εικόνα της Υπηρεσίας χρειαζόταν επειγόντως λίφτινγκ. Και αν οι προσπάθειες εξωραϊσμού της στην κοινή γνώμη άρχισαν μόλις πρόσφατα, μια αντίστοιχη εκστρατεία που απευθύνεται σε παιδιά έχει ξεκινήσει εδώ και εννέα χρόνια.

Η χελώνα Τι-Τοπ μαζί με οκτώ ακόμη χαρακτήρες καρτούν είναι οι ήρωες του... παιδικού ιστότοπου της NSA, ο οποίος δημιουργήθηκε για να διαφημίσει την Υπηρεσία στο πλαίσιο της προσπάθειας της αμερικανικής κυβέρνησης να καταστήσει την αποστολή των κρατικών οργανισμών «κατανοητή» στο κοινό.

«Στον κόσμο της διπλωματίας το να γνωρίζεις τι σχεδιάζει ο εχθρός σε βοηθάει να προετοιμαστείς. Αλλά είναι εξίσου σημαντικό οι εχθροί σου να μην ξέρουν τι σχεδιάζεις εσύ. Αποστολή μας είναι να μάθουμε ό,τι μπορούμε για τους πιθανούς εχθρούς με σκοπό να προστατεύσουμε τις επικοινωνίες της Αμερικής», λέει στα παιδιά η χελώνα-κατάσκοπος.

Με χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων, διαδραστικά παιχνίδια και παζλ, ο ιστότοπος CryptoKids (http://www.nsa.gov/kids/) της NSA έχει στόχο να εκπαιδεύσει τους ανήλικους επισκέπτες στις ηλεκτρονικές παρακολουθήσεις, να τους μυήσει στον κόσμο της κατασκοπείας και να τους... στρατολογήσει στην Υπηρεσία.

«Δεν είναι ποτέ νωρίς για να αρχίσεις να σκέφτεσαι τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις» είναι το μήνυμα της Υπηρεσίας προς τα παιδιά.

Για να μπουν στην ενότητα «Πώς μπορώ να δουλέψω για την NSA;» οι νεαροί χρήστες πρέπει να κάνουν κλικ στην εικόνα του Σλέιτ, ενός λαγού ο οποίος αναφέρει στο... βιογραφικό του ότι του αρέσει να ακούει χιπ-χοπ και ροκ. Ο χάι-τεκ λαγός συμμετέχει σε διαγωνισμούς κρυπτογράφησης μαζί με άλλους χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων, όπως ένα σκυλί και μία γάτα με τα ονόματα Ντισάιφερ Ντογκ και Κρίπτοκατ αντίστοιχα.

«Θα χρησιμοποιείς τεχνολογία αιχμής για να ανακτήσεις, να κατανοήσεις και να αντλήσεις πληροφορίες από μια ποικιλία ξένων σημάτων σε όλο τον κόσμο. Θα επιχειρείς επίσης να προσδιορίσεις τον σκοπό, το περιεχόμενο και τον χρήστη αυτών των σημάτων για την παροχή κρίσιμων πληροφοριών στους ηγέτες του έθνους μας» αναφέρει ο ιστότοπος.

Αντιδράσεις: «Χάι-τεκ προπαγάνδα με στόχο τα παιδιά»

Η λειτουργία του σάιτ της NSA προκάλεσε πολλές αντιδράσεις, με διάφορες οργανώσεις υπέρ των πολιτικών ελευθεριών να κάνουν λόγο για «εργαλείο προπαγάνδας».

Ειδικοί στην προσχολική εκπαίδευση και στο μάρκετινγκ που απευθύνεται σε παιδιά υποστήριξαν ότι οι μέθοδοι της NSA είναι παρόμοιες με την πρακτική των McDonald's να τοποθετούν παιχνίδια μέσα στα παιδικά γεύματα Happy Meal.

«Η NSA φορά το καλύτερο πρόσωπό της για να παρουσιάσει τον εαυτό της χωρίς κανείς άλλος να μπορεί να εκφράσει την άποψή του ή να διαφωνήσει. Αυτό κάνει τα παιδιά να αισθάνονται καλά με αυτό που κάνει η υπηρεσία» δήλωσε στους «Νιου Γιορκ Τάιμς» η Νίνα Χάντεμαν, καθηγήτρια στο βρετανικό πανεπιστήμιο Σάφολκ η οποία ειδικεύεται στις επιπτώσεις των νέων μέσων στην κοινωνία.

«Αυτό συμβαίνει όλη την ώρα» πρόσθεσε, αναφερόμενη στις προσπάθειες κυβερνητικών υπηρεσιών, επιχειρήσεων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων να προωθήσουν μηνύματα στα παιδιά μέσα από κινούμενα σχέδια και παιχνίδια.

Η εκπρόσωπος της NSA Βάνι Βάινς υποστήριξε ότι «όπως πολλές κυβερνητικές υπηρεσίες, έτσι και η NSA έχει έναν ειδικό ιστότοπο για τα παιδιά. Το σάιτ έχει σχεδιαστεί για να τα βοηθήσει να μάθουν για την κρυπτογράφηση και την αποστολή της NSA να υπερασπιστεί το έθνος».

FBI, CIA KAI ΣΤΡΑΤΟΣ. Αντίστοιχα σάιτ που απευθύνονται σε παιδιά έχουν δημιουργήσει το FBI και η CIA. Στην ψηφιακή μάχη της «στρατολόγησης» επιστρατεύονται και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Το 2002 το Πεντάγωνο κυκλοφόρησε το βιντεογκέιμ America's Army (Αμερικανικός Στρατός) για να ενθαρρύνει τους νέους να καταταγούν στις Ενοπλες Δυνάμεις.

Η NSA λανσάρισε το CryptoKids το 2005, αρχικά με επτά χαρακτήρες καρτούν, «για να μετατρέψει σε διασκέδαση την έρευνα της κρυπτογραφικής κληρονομιάς της Αμερικής και την εκμάθηση πληροφοριών για την υπηρεσία».

Το 2010 πρόσθεσε δύο ακόμη ήρωες, τα «κυβερνοδίδυμα» καρτούν Σάι και Σίντι, που έχουν αποστολή να διδάξουν στα παιδιά πώς να «παραμένουν ασφαλή απολαμβάνοντας τον κυβερνοχώρο».

Οι κατάσκοποι-καρτούν

Κρίπτοκατ
Είναι... γάτα στους υπολογιστές. Ειδικεύεται στο σπάσιμο κωδικών και στην κρυπτογράφηση.
Ντισάιφερ Ντογκ
Είναι ο καλύτερος φίλος της Κρύπτοκατ και τρελαίνεται για την υψηλή τεχνολογία.
Ροζέτα Στόουν
Είναι κόρη αρχαιολόγων, λατρεύει το σούσι, τις ξένες γλώσσες και το σπάσιμο κωδικών.
Τι-Τοπ
Είναι μια χάι-τεκ χελώνα που μυήθηκε στον κόσμο της τεχνολογίας από τον θείο της τον Μακ.
Τζουλς
Μισεί την ακινησία, παίζει σαξόφωνο, κατασκευάζει ρομπότ και θέλει να γίνει μηχανικός.
Σλέιτ
Ο λαγός που τρελαίνεται για παιχνίδια (από σκάκι μέχρι videogames) και λατρεύει τα μαθηματικά.
Λοχίας Σαμ
Είναι... αετός στη στρατολόγηση παιδιών. Για να το πετύχει επισκέπτεται σχολεία και μιλά στους μαθητές.
Σάι
Οι γονείς του δουλεύουν για την κυβέρνηση των ΗΠΑ και είναι εξπέρ στη δημιουργία βιντεοπαιχνιδιών.
Σίντι
Είναι η δίδυμη αδελφή του Σάι και έχει αδυναμία στους υπολογιστές και τα γκάτζετ.
Πηγή: tanea.gr

Συνέχεια»

Εκτυπώστε με... νερό

Κινέζοι ερευνητές ανακοίνωσαν ότι ανέπτυξαν μια νέα μέθοδο «οικολογικής» εκτύπωσης. Με τη νέα μέθοδο ο εκτυπωτής χρησιμοποιεί νερό αντί για μελάνι. Επιπλέον οι εκτυπωμένες σελίδες φαίνονται καθαρά για διάστημα περίπου 24 ωρών και στη συνέχεια ξεθωριάζουν και μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκ νέου.

Νερό εκτύπωσης

Τη μέθοδο ανέπτυξε ομάδα ερευνητών με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου Ζιλίν και βασίζεται σε έναν επαναστατικό τύπο επαναχρησιμοποιούμενου υδροδυναμικού χαρτιού εκτύπωσης. Στο χαρτί αυτό μπορεί να «τυπωθεί» νερό και όχι μελάνι και μάλιστα δεν απαιτείται η χρήση νέων εκτυπωτών ή μετατροπή των συμβατικών εκτυπωτών ψεκασμού μελάνης (inkjet).

Σύμφωνα με τους ερευνητές το μόνο που χρειάζεται είναι η αντικατάσταση του μελανιού στον μηχανισμό ενός εκτυπωτή inkjet με υδροδυναμικές βαφές και νερό που τον μετατρέπουν σε…waterjet. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι έκαναν πετυχημένες εκτυπώσεις όχι μόνο ασπρόμαυρες αλλά σε διάφορα χρώματα, ενώ επίσης η ποιότητα της εκτύπωσης σε μια σελίδα διατηρείται υψηλή ακόμη και αν έχει υποστεί διαδικασία επανεκτύπωσης αρκετές φορές. Η νέα μέθοδος δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Nature Communications». Πηγή: tovima.gr

Συνέχεια»

Ήχος με… παραλήπτη

Για όσους βαριούνται να ανεβοκατεβάζουν στην οθόνη του κινητού ή του υπολογιστή τους τις ατελείωτες λίστες με εισερχόμενα email ή γραπτά μηνύματα στα social media, γερμανοί επιστήμονες προτείνουν έναν πιο διασκεδαστικό τρόπο «ανάγνωσης»: μέσω του ήχου.

Ερευνητές από το Πολυτεχνείο του Βερολίνου, δημιούργησαν μια «ηχητική» αίθουσα εντός της οποίας τα email και τα tweets πετούν τριγύρω σαν ψηφιακά σμήνη πουλιών, τιτιβίζοντας έναν διαφορετικό, χαρακτηριστικό ήχο ανάλογα με τον αποστολέα που έχουν κάθε φορά. Τα επείγοντα μηνύματα πάλι, πραγματοποιούν απευθείας πτήση επάνω από το κεφάλι του παραλήπτη. Βάσει του συστήματος που ανέπτυξαν οι ειδικοί, μια κίνηση του χεριού αρκεί προκειμένου να αρχίσει η ανάγνωση του μηνύματος, μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Πιάνοντας μηνύματα στον αέρα

To BoomRoom, όπως ονομάζεται η αίθουσα, διαθέτει έναν δακτύλιο από 56 ηχεία τα οποία επιτρέπουν την αποστολή του ήχου σε συγκεκριμένα σημεία εντός του χώρου, όπου είναι τοποθετημένοι οι ειδικοί δέκτες. Δεκαέξι κάμερες αναγνώρισης κίνησης, επιτρέπουν στους παρευρισκόμενους να ελέγχουν τον ήχο που δέχονται κάθε φορά.

Η συγκεκριμένη δυνατότητα, όπως εξηγούν οι επιστήμονες, έγινε πραγματικότητα με τη βοήθεια έξυπνων αλγορίθμων για την επεξεργασία του ήχου, ηχεία νέας τεχνολογίας που εκπέμπουν κατευθυνόμενο ήχο και την τεχνολογία αναγνώρισης χειρονομιών.

Μπορεί σε πρώτη φάση, η ιδέα των ερευνητών με επικεφαλής τον Γεργκ Μίλερ να μοιάζει φουτουριστική, όμως σύμφωνα με τους ίδιους τέτοιου είδους συστήματα θα μπορούσαν να έχουν πολλαπλές εφαρμογές. Θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να ενσωματωθούν στο σπίτι ατόμων με προβλήματα όρασης.

Αλλες απόπειρες

Παρόμοια συστήματα δοκιμάζονται στην παρούσα φάση και από άλλα ερευνητικά κέντρα και εταιρείες. Η αμερικανική εταιρεία Parametric Sound με έδρα το Σαν Ντιέγκο, στην Καλιφόρνια, ανέπτυξε ένα ηχείο το οποίο επιτρέπει σε gamers να απολαμβάνουν απομονωμένο στερεοφωνικό ήχο, χωρίς να ενοχλούν τους γύρω τους. Το ίδιο ηχείο με τεχνολογία Hypersound, δοκιμάζεται στην παρούσα φάση σε καταστήματα της McDonald’s, στην Ντίσνεϊλαντ, στις ΗΠΑ.

«Στα περισσότερα McDonald’s υπάρχουν τηλεοράσεις, ωστόσο δεν επιθυμούν όλοι οι πελάτες να ακούνε τον ήχο τους. Με το σύστημα αυτό, ο πελάτης αποφασίζει κατά πόσο επιθυμεί να ακούει τον ήχο ενόσω κάθεται στο τραπέζι του» αναφέρει ο Ντέιβιντ Λόουι, από την Parametric Sound. Πηγή: tovima.gr

Συνέχεια»

«Copy-paste» γονιδίων ανοίγει νέους δρόμους στην γενετική

Ταχύτερη και απλούστερη «χειραγώγηση» του DNA κατά βούληση, προσφέρει μία νέα μέθοδος, ανοίγοντας τον δρόμο σε μια νέα εποχή γενετικής ιατρικής. Η τεχνική είναι ένα είδος «αντιγραφής και επικόλλησης» (copy-paste) των γονιδίων και επιτυγχάνει την ακριβέστερη τροποποίηση (κατευθυνόμενη μετάλλαξη) του γενετικού υλικού ενός ζωντανού οργανισμού. Η συγκεκριμένη μέθοδος δοκιμάστηκε από κινέζους επιστήμονες για πρώτη φορά με επιτυχία, πάνω σε μαϊμούδες και μπορεί μελλοντικά να βοηθήσει στη μάχη εναντίον διαφόρων ασθενειών, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, το Πάρκινσον και ο αυτισμός.

Οι Κινέζοι γενετιστές, με επικεφαλής τον αναπαραγωγικό βιολόγο Τζιαχάο Σα του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Ναντζίνγκ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο κορυφαίο διεθνώς περιοδικό βιολογίας «Cell» (Κύτταρο), σύμφωνα με το «Science», το «Nature» και τη βρετανική «Guardian», εφάρμοσαν για πρώτη φορά σε μαϊμούδες τη νέα τεχνική με την ονομασία Crispr/Cas9. Η μέθοδος επιτρέπει την προσθήκη νέων γονιδίων, τη διαγραφή υπαρχόντων γονιδίων ή την τροποποίησή τους.

Μέχρι στιγμή η εν λόγω τεχνική -που αναπτύχθηκε πρόσφατα στο ΜΙΤ των ΗΠΑ- είχε εφαρμοστεί μόνο σε ποντίκια και αρουραίους. Σε πιο εξελιγμένα ζώα (πιθήκους και μαϊμούδες) η επιθυμητή μετάλλαξη, δηλαδή η εισαγωγή συγκεκριμένων γονιδίων στο σώμα τους, μέχρι σήμερα γίνεται με την παραδοσιακή μέθοδο της χρησιμοποίησης ως οχήματος - φορέα ενός ακίνδυνου ιού. Όμως αυτή η τεχνική (που δημιούργησε την πρώτη μεταλλαγμένη μαϊμού το 2000), ενώ όντως επιτυγχάνει αποτελεσματικά τη γενετική τροποποίηση, δεν έχει την αναγκαία ακρίβεια, καθώς ενσωματώνει τα γονίδια της μετάλλαξης σε απρόβλεπτα και τυχαία σημεία του DNA των ζώων.

Οι μακάκοι στην Κίνα είναι τα πρώτα στον κόσμο πρωτεύοντα θηλαστικά (όπου ανήκουν και οι άνθρωποι), των οποίων το γονιδίωμα τροποποιήθηκε με τη νέα γενετική τεχνική μεγάλης ακρίβειας. Οι Κινέζοι επιστήμονες μετάλλαξαν με απολύτως στοχευμένο τρόπο δύο γονίδια σε γονιμοποιημένα ωάρια των μακάκων, τα οποία στη συνέχεια μετέφεραν σε παρένθετες μητέρες, από τις οποίες μερικές γέννησαν και άλλες απέβαλαν.

Γενετιστές από όλο τον κόσμο χαιρέτισαν το νέο βήμα στο πεδίο της γενετικής μηχανικής, λόγω των τρομερών δυνατοτήτων που ανοίγει, καθώς με ταχύτητα και ακρίβεια οι επιστήμονες θα μπορούν να αφαιρούν ελαττωματικά γονίδια από τα κύτταρα και να τα αντικαθιστούν με άλλα υγιή, όχι πλέον μόνο σε τρωκτικά, αλλά και σε ζώα πολύ πιο συγγενικά με τον άνθρωπο. Θα μπορούν έτσι με στοχευμένο τρόπο, για πειραματικούς λόγους, να αλλάζουν ακόμα και ένα μοναδικό «γράμμα» του κώδικα του DNA μαϊμούδων και πιθήκων. Αυτές ακριβώς οι δυνατότητες δείχνουν τις θεραπευτικές προοπτικές της νέας μεθόδου.

Αυτό που τραβάει το ενδιαφέρον των επιστημόνων, είναι να κάνουν σχετικές κλινικές δοκιμές στους εγκεφάλους ανεπτυγμένων ζώων, με την ελπίδα νέων γενετικών θεραπειών για τις νευροεκφυλιστικές ασθένειες που πλήττουν τους ανθρώπους, κάπου εδώ όμως, αρχίζουν και οι βιοηθικές αντιρρήσεις.

Οι συνεχείς γενετικές πρόοδοι εγείρουν νέα διλήμματα βιοηθικής φύσης, κυρίως όσον αφορά την χρησιμοποίηση των ζώων για εργαστηριακά πειράματα. Οι υπέρμαχοι των δικαιωμάτων των ζώων ανησυχούν ότι, αντί να περιοριστεί η χρήση των συγγενικών προς τον άνθρωπο εξελιγμένων πειραματόζωων (πιθήκων και μαϊμούδων) στα επιστημονικά εργαστήρια, θα αυξηθεί στο μέλλον.

Η διεθνής ανθρωπιστική οργάνωση «Humane Society International» ζήτησε την πλήρη απαγόρευση της γενετικής «χειραγώγησης» (μετάλλαξης) των πρωτευόντων πειραματόζωων, με το σκεπτικό ότι οι άνθρωποι έχουν μεγάλη ευθύνη ιδίως απέναντι στα έξυπνα ζώα και δεν πρέπει να τα κάνουν να υποφέρουν σωματικά και ψυχικά.

Διευθυντικό στέλεχος της οργάνωσης δήλωσε ότι η γενετική μηχανική δίνει στους επιστήμονες «σχεδόν απεριόριστη δύναμη να δημιουργούν άρρωστα ζώα» και επεσήμανε πως «δεν είναι τυχαίο ότι η νέα έρευνα εγκαινιάζεται στην Κίνα, όπου σήμερα δεν υπάρχουν καθόλου νόμοι ή επιβεβλημένοι ηθικοί έλεγχοι στα πειράματα με ζώα».

Όμως πέρα από τα ζώα, ανακύπτουν ευρύτερα ζητήματα βιοηθικής, καθώς η νέα τεχνική στο μέλλον μπορεί να αξιοποιηθεί για να αλλάζει κατά βούληση το DNA των ανθρώπινων εμβρύων - κάτι που αναβιώνει το φάσμα της ευγονικής. Πηγή: enet.gr

Συνέχεια»

Δείτε πώς οι αναμνήσεις σχηματίζονται στον εγκέφαλο

Οι αναμνήσεις συντίθενται στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου - στην εικόνα παρουσιάζονται κύτταρα του ιππόκαμπου ποντικού. Δείτε και το εκπληκτικό βίντεο στο οποίο για πρώτη φορά «συλλαμβάνεται» η σύνθεση αναμνήσεων σε πραγματικό χρόνο. Στο βίντεο φαίνονται τα μόρια mRNA να ταξιδεύουν εντός του εγκεφάλου προκειμένου να δημιουργήσουν τις αναμνήσεις (Credit φωτογραφίας:ΜΙΤ, Credit βίντεο:Αlbert Einstein College of Medicine, Yeshiva University).

Για πρώτη φορά ερευνητές αποτύπωσαν σε βίντεο το πώς οι αναμνήσεις σχηματίζονται στον εγκέφαλο. Στο βίντεο αυτό φαίνονται φθορίζοντα μόρια τα οποία κινούνται μέσα στον εγκέφαλο ποντικού και δημιουργούν τις αναμνήσεις. Σύμφωνα με τους ειδικούς του Κολεγίου Ιατρικής Αλμπερτ Αϊνστάιν του Πανεπιστημίου Γεσίβα, η «σύλληψη» των αναμνήσεων εν τη γενέσει τους μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην κατανόησή μας σχετικά με τη λειτουργία του εγκεφάλου.

Πώς έγινε η «σύλληψη»

Στο πλαίσιο του πειράματός τους οι επιστήμονες «παρακολούθησαν» στενά μόρια ζωτικής σημασίας για τον σχηματισμό των αναμνήσεων. Ενέχυσαν φθορίζουσα σήμανση στα μόρια αυτά προκειμένου να τα παρατηρούν ενόσω ταξίδευαν σε πραγματικό χρόνο μέσα σε ζώντα εγκεφαλικά κύτταρα.

Διέγειραν νευρώνες στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου ενός ποντικού – πρόκειται για την περιοχή όπου οι αναμνήσεις συντίθενται και αποθηκεύονται βραχυπρόθεσμα – και στη συνέχεια παρακολούθησαν τα φθορίζοντα μόρια mRNA β-ακτίνης να σχηματίζονται στους πυρήνες των νευρώνων και να ταξιδεύουν μέσα στους δενδρίτες (πρόκειται για τις αποφυάδες των νευρώνων που λειτουργούν ως «πύλες εισόδου» των πληροφοριών που λαμβάνουν τα νευρικά κύτταρα).

Μάλιστα, όπως είδαν οι ερευνητές, το mRNA στους νευρώνες ρυθμίζεται μέσω μιας διαδικασίας που πρώτη φορά περιγράφεται. Με τη διαδικασία αυτή η β-ακτίνη συντίθεται σε συγκεκριμένες στιγμές, σε συγκεκριμένες περιοχές και σε συγκεκριμένες ποσότητες.

Η ευφυέστατη στρατηγική των νευρώνων

Τα ευρήματα αυτά μαρτυρούν ότι οι νευρώνες έχουν αναπτύξει μια ευφυέστατη στρατηγική προκειμένου να ελέγχουν πώς λειτουργούν οι πρωτεΐνες που εμπλέκονται στη δημιουργία των αναμνήσεων. «Η παρατήρηση ότι οι νευρώνες ενεργοποιούν επιλεκτικά τη σύνθεση πρωτεϊνών και στη συνέχεια ‘κατεβάζουν τον διακόπτη’ της διαδικασίας ταιριάζει απόλυτα με το πώς σχηματίζονται οι αναμνήσεις» ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης δρ Ρόμπερτ Σίνγκερ και συμπλήρωσε: «Η συχνή ενεργοποίηση του κάθε νευρώνα καθιστά το mRNA διαθέσιμο ελεγχόμενα με αποτέλεσμα η β-ακτίνη να συσσωρεύεται ακριβώς όπου χρειάζεται για να ενισχύονται συγκεκριμένες συνάψεις».

Προηγμένες απεικονιστικές τεχνικές ήταν εκείνες που παρείχαν το μοναδικό αυτό «παράθυρο» στον τρόπο σχηματισμού των αναμνήσεων από τον εγκέφαλο. Οι ίδιοι οι ερευνητές περιγράφουν τη δουλειά τους ως «ένα μεγάλο τεχνολογικό κατόρθωμα που δεν έχει επιτευχθεί ποτέ στο παρελθόν στα ζώα».

Σε ό,τι αφορά τις δυσκολίες του πρωτοποριακού αυτού πειράματος, οι επιστήμονες από το Κολέγιο Αλμπερτ Αϊνστάιν σημειώνουν ότι «οι προσπάθειες για να ανακαλυφθεί πώς οι νευρώνες δημιουργούν τις αναμνήσεις είχαν επί μακρόν αντιμετωπίσει μεγάλα εμπόδια. Και αυτό διότι οι νευρώνες είναι άκρως ευαίσθητοι στην οποιαδήποτε παρέμβαση. Ωστόσο πρέπει κάποιος να παρέμβει στο εσωτερικό τους για να ανακαλύψει τις μοριακές διεργασίες που οδηγούν στον σχηματισμό των αναμνήσεων».

Οι ειδικοί προσθέτουν πως είναι άκρως σημαντικό το γεγονός ότι κατάφεραν να αναπτύξουν το συγκεκριμένο μοντέλο ποντικού χωρίς να χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν τεχνητά γονίδια ή να προχωρήσουν σε οποιουδήποτε άλλου είδους παρέμβαση του θα έβλαπτε τους νευρώνες.

Το νέο επίτευγμα παρουσιάζεται σε δύο άρθρα στην επιθεώρηση «Science».

Τα επόμενα βήματα

Επόμενος στόχος των ερευνητών είναι να μελετήσουν περαιτέρω τη μοριακή βάση της μνήμης. Για τον λόγο αυτό το εργαστήριο του δρος Σίνγκερ αναπτύσσει τεχνολογίες για την απεικόνιση των νευρώνων στον εγκέφαλο ζωντανών ποντικιών σε συνεργασία με τον δρα Βλαντισλάβ Βερκούσα που επίσης εργάζεται στο Κολέγιο Αλμπερτ Αϊνστάιν.

Με δεδομένο ότι ο ιππόκαμπος έχει την έδρα του βαθιά μέσα στον εγκέφαλο, οι επιστήμονες ελπίζουν να αναπτύξουν υπέρυθρες φθορίζουσες πρωτεΐνες οι οποίες θα εκπέμπουν φως το οποίο θα έχει την ικανότητα να διαπερνά τους ιστούς. Μια άλλη πιθανότητα θα ήταν η ανάπτυξη μιας συσκευής οπτικών ινών που θα εισάγεται στον εγκέφαλο και θα παρατηρεί τους νευρώνες του ιππόκαμπου που συνθέτουν τη μνήμη.


Πηγή: tovima.gr

Συνέχεια»

To κατώφλι της αμνησίας

Ο Σίγκμουντ Φρόιντ αποκαλούσε το φαινόμενο «αμνησία της παιδικής ηλικίας»: Τα μωρά χρησιμοποιούν μεν τη μνήμη τους για να μάθουν τον κόσμο που τα περιβάλλει, όταν μεγαλώσουν όμως παύουν να θυμούνται γεγονότα που είχαν συμβεί πριν από τα τρία τους χρόνια. Αμερικανοί ψυχολόγοι διαπιστώνουν τώρα ότι αυτές οι πρώτες αναμνήσεις αρχίζουν να ξεθωριάζουν στην ηλικία των επτά.

Στενή παρακολούθηση

Σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες για το θέμα, οι οποίες βασίζονταν σε συνεντεύξεις ενήλικων εθελοντών που προσπαθούσαν να ανακαλέσουν παλιές αναμνήσεις, η νέα έρευνα στο Πανεπιστημιο Έμορι της Ατλάντα είναι η πρώτη που παρακολουθεί παιδιά από τα τρία μέχρι τα εννιά τους χρόνια.

«Η μελέτη μας είναι η πρώτη εμπειρική παρατήρηση της εμφάνισης της παιδικής αμνησίας» λέει η Πατρίσια Μπάουερ, επικεφαλής της μελέτης στην επιθεώρηση Memory. «Καταγράψαμε τις αναμνήσεις των παιδιών και τα παρακολουθήσαμε για χρόνια προκειμένου να διαπιστώσουμε πότε έχασαν αυτές τις αναμνήσεις» εξηγεί.

Η εξήγηση του Φρόιντ

Στο πλαίσιο της ψυχαναλυτικής θεωρίας του, ο Σίγκμουντ Φρόιντ πρότεινε την όρο «αμνησία της παιδικής ηλικίας» και πρότεινε μια αμφιλεγόμενη εξήγηση, σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι απωθούν τις πρώτες αναμνήσεις τους λόγω της ανάρμοστης σεξουαλικής φύσης αυτών των αναμνήσεων.

Η υπόθεση του Φρόιντ μένει ωστόσο αναπόδεικτη και, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, τα τελευταία χρόνια συσσωρεύονται ενδείξεις ότι τα βρέφη βασίζονται μεν στη μνήμη για να μάθουν τη γλώσσα και τον κόσμο γύρω τους, δεν έχουν όμως αναπτύξει τα νευρικά δίκτυα που απαιτούνται για το σχηματισμό και την αποθήκευση πιο περίπλοκων αναμνήσεων. Η τελευταία μελέτη εξετάζει τη λεγόμενη επεισοδιακή ή αυτοβιογραφική μνήμη, η οποία αφορά τις αναμνήσεις προηγούμενων γεγονότων.

«Τι θυμάσαι;»

Το πείραμα ξεκίνησε με τη συμμετοχή 83 παιδιών ηλικίας τριών ετών, τα οποία ηχογραφήθηκαν να απαντούν σε ερωτήσεις της μητέρας ή του πατέρα τους για εμπειρίες που είχαν το προηγούμενο διάστημα. Για παράδειγμα, μια μητέρα μπορούσε να ρωτήσει «Θυμάσαι που πήγαμε στο τάδε μαγαζί για τα γενέθλιά σου; Εσύ έφαγες πίτσα, σωστά;».

Καθένα από τα παιδιά της μελέτης κλήθηκε να ανακαλέσει αυτές τις αναμνήσεις όταν επανεξετάστηκε από τους ερευνητές μερικά χρόνια αργότερα, σε ηλικία από πέντε έως εννέα ετών. Η ανάλυση των απαντήσεων έδειξε ότι τα μεγαλύτερα παιδιά δίνουν μεν πιο πλούσιες περιγραφές των αναμνήσεών τους, διατηρούν όμως λιγότερες από τις πρώτες αναμνήσεις τους.

Συγκεκριμένα, τα παιδιά 5 και 6 ετών ανακαλούσαν το 63 με 72 τοις εκατό των αρχικών αναμνήσεων, ποσοστό που έπεφτε στο 35% μέχρι την ηλικία των οκτώ ετών. Η μελέτη δίνει μεν το ηλικιακό όριο στο οποίο οι αναμνήσεις αρχίζουν να ξεθωριάζουν, δεν εξηγεί όμως το μηχανισμό αυτής της «αμνησίας».

Η νέα εξήγηση

Σύμφωνα όμως με την Μπάουερ, το πιθανότερο είναι ότι τα παιδιά απλά ξεχνούν ταχύτερα επειδή δεν έχουν αναπτύξει τις νευρικές διαδικασίες που συγκεντρώνουν τις πληροφορίες μιας ανάμνησης. Για να αναπτύξει κανείς μια αποτελεσματική αυτοβιογραφική μνήμη, λέει η ερευνήτρια, «πρέπει κανείς να μάθει να χρησιμοποιεί ημερολόγιο και να κατανοεί τι σημαίνουν οι μήνες και οι μέρες της εβδομάδας. Πρέπει επίσης να έχει αναπτύξει την αίσθηση του εαυτού του και να κατανοήσει ότι η οπτική του γωνία είναι διαφορετική από ό,τι άλλων ανθρώπων». Πηγή: tovima.gr

Συνέχεια»

Ψυχοθεραπεία αντί για ψυχοφάρμακα

Η ψυχοθεραπεία είναι το ίδιο αποτελεσματική με τα ψυχοφάρμακα για τη θεραπεία της σχιζοφρένειας, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα. Αυτό ίσως αλλάξει την αντιμετώπιση που δέχονται οι σχιζοφρενείς από τις ψυχιατρικές κλινικές. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Άντονι Μόρισον του πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, ειδικό σε θέματα ψύχωσης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο διεθνούς κύρους ιατρικό περιοδικό «The Lancet», σύμφωνα με το BBC και το «Science», αφού επί ενάμιση χρόνο έκαναν κλινικές δοκιμές σε σχιζοφρενείς με ψυχοθεραπεία (συγκεκριμένα με γνωσιακή - συμπεριφορική θεραπεία), κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτή η μέθοδος αντιμετώπισης της ψυχικής ασθένειας είναι λίγο πολύ το ίδιο (αν και εν μέρει μόνο) αποτελεσματική με τα αντιψυχωτικά φάρμακα.

Η ψυχοθεραπεία είχε θετικό αποτέλεσμα σχεδόν στους μισούς ασθενείς (46%), σχεδόν το ίδιο ποσοστό που εμφανίζουν θετική αντίδραση στα ψυχοφάρμακα. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι μέχρι σήμερα μόνο ένα μικρό ποσοστό ατόμων που πάσχουν από σχιζοφρένεια (ή κάποια παρεμφερή πάθηση) αντιμετωπίζονται με ψυχοθεραπεία, καθώς οι γιατροί συνιστούν στην μεγάλη πλειονότητα των ασθενών την χρήση φαρμάκων.

Όμως τα ψυχοφάρμακα δεν έχουν αποτέλεσμα σε πολλούς ασθενείς, ενώ μακροπρόθεσμα μπορούν να επιφέρουν και παρενέργειες, όπως εμφάνιση διαβήτη τύπου 2, μυϊκούς σπασμούς, κίνδυνο εμφράγματος και αύξηση βάρους. Τουλάχιστον οι μισοί ασθενείς με σχιζοφρένεια, σύμφωνα με την έρευνα, καταλήγουν να μην παίρνουν τα φάρμακά τους, επειδή δεν είναι αποτελεσματικά. Σύμφωνα με τους Βρετανούς επιστήμονες, η γνωσιακή - συμπεριφορική θεραπεία θα μπορούσε να βοηθήσει κυρίως αυτούς τους ασθενείς που δεν αντιδρούν στα φάρμακα.

Η εν λόγω θεραπευτική τεχνική απομονώνει επιμέρους προβλήματα του ασθενούς, όπως το άκουσμα ανύπαρκτων φωνών, τις παρανοϊκές σκέψεις και την ακραία αντικοινωνικότητα, προσπαθώντας να τα εξαλείψει με το να ωθήσει στον ασθενή να υιοθετήσει νέες νοητικές στάσεις και συμπεριφορές.

«Βρήκαμε ότι η γνωσιακή - συμπεριφορική θεραπεία όντως μειώνει τα συμπτώματα και επίσης βελτιώνει την προσωπική και κοινωνική λειτουργία (του ασθενούς). Δείξαμε πολύ πειστικά ότι είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία», δήλωσε ο Άντονι Μόρισον. Υπογράμμισε όμως πως, παρά τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα, «αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι ασθενείς με σχιζοφρένεια μπορούν ή θα έπρεπε να σταματήσουν τα φάρμακά τους».

Ένας από τους ερευνητές, ο καθηγητής ψυχιατρικής του πανεπιστημίου Νιούκασλ Ντάγκλας Τέρκινγκτον, πρόσθεσε: «Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματά μας ήταν ότι όταν τους δίνεται η δυνατότητα επιλογής, οι περισσότεροι ασθενείς συμφωνούν να δοκιμάσουν τη γνωσιακή θεραπεία». Όπως είπε, η καλύτερη θεραπεία για ένα σχιζοφρενή είναι τελικά ο συνδυασμός φαρμάκων και γνωσιακής-συμπεριφορικής θεραπείας. Όμως, τόνισε ότι, ενώ σχεδόν σε κάθε ασθενή προσφέρονται φάρμακα, σε ελάχιστους δίνεται η επιλογή της ψυχοθεραπείας.

Περίπου το 1% του παγκόσμιου πλυθησμού πάσχει από σχιζοφρένεια και εμφανίζει συμπτώματα όπως ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις, παράνοια, συναισθηματικές διαταραχές, αδυναμία κοινωνικών σχέσεων και σοβαρή δυσκολία εκτέλεσης των αναγκαίων καθημερινών καθηκόντων. Στην αγορά κυκλοφορούν περίπου 20 αντιψυχωτικά φάρμακα (όπως ρισπεριδόνη, αλοπεριδόλη, κλοζαπίνη κ.α.), που συχνά είναι αποτελεσματικά στην πρόσκαιρη μείωση των συμπτωμάτων.

Η γνωσιακή - συμπεριφορική θεραπεία μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται με αρκετά αποτελεσματικό τρόπο κατά της κατάθλιψης, της αγχώδους διαταραχής και άλλων ψυχικών - νοητικών προβλημάτων. Πιο πρόσφατα, ορισμένοι ψυχίατροι και ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι μπορεί να αξιοποιηθεί και στην περίπτωση της σχιζοφρένειας, κάτι που έρχεται να επιβεβαιοώσει η νέα βρετανική έρευνα, που έγινε σε 74 ασθενείς.

Όμως, δεν δείχνουν όλοι οι ψυχίατροι έτοιμοι να αποδεχτούν ότι μια ψυχοθεραπευτική τεχνική μπορεί να έχει συγκρίσιμα αποτελέσματα με τα φάρμακα για τη σχιζοφρένεια. Πηγή: enet.gr

Συνέχεια»

Οι εκ γενετής τυφλοί «μπορούν να μάθουν να βλέπουν»

Οι άνθρωποι μπορούν να μάθουν να βλέπουν ακόμα και σε μεγάλη ηλικία, δείχνει μελέτη παιδιών στην Ινδία που είχαν γεννηθεί με καταρράκτη και χειρουργήθηκαν σε ηλικία άνω των επτά ετών. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο εγκέφαλος είναι πιο ευέλικτος από ό,τι τον θέλει ένα παραδοσιακό «δόγμα» της νευρολογίας.

Η κρατούσα άποψη

Σύμφωνα με την κρατούσα άποψη, η αίσθηση της όρασης δεν μπορεί να αναπτυχθεί αν τα μάτια δεν λειτουργούν στη διάρκεια μιας «κρίσιμης περιόδου» κατά τη βρεφική ηλικία. Αυτό έγινε σαφές το 1963 με τα ιστορικά πειράματα των Ντέιβιντ Χιούμπελ και Τόρστεν Ουίσελ, οι οποίοι έδειξαν ότι οι γάτες δεν μπορούν να μάθουν να βλέπουν κανονικά αν τα μάτια τους παρέμεναν σφραγισμένα τους τρεις πρώτους μήνες της ζωής τους. Στην περίπτωση των πιθήκων, η κρίσιμη περίοδος ήταν ελαφρώς μεγαλύτερη, περίπου έξι μήνες.

Αυτός είναι ο βασικός λόγος που οι οφθαλμίατροι στην Ινδία αποφεύγουν να χειρουργούν παιδιά με συγγενή καταρράκτη -μια θόλωση του φακού του ματιού που εμποδίζει εντελώς την όραση- αν έχουν ξεπεράσει την ηλικία των επτά. Τέτοια περιστατικά είναι σπάνια στη Δύση, στην Ινδία όμως δεν σπανίζουν.

Οραση σε μεγάλη ηλικία

Στη νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση PNAS, ερευνητές του MIT δείχνουν ότι ορισμένα τουλάχιστον παιδιά μπορούν να μάθουν να βλέπουν σε μεγάλη ηλικία, έστω κι αν η όρασή τους δεν γίνεται ποτέ απόλυτα φυσιολογική.

Οι ερευνητές εξέτασαν 11 παιδιά που είχαν υποβληθεί σε επέμβαση για αφαίρεση καταρράκτη με τη βοήθεια του φιλανθρωπικού και ερευνητικού προγράμματος Prakash («Φως»).

Δύο φορές μετά την επέμβαση, στους έξι και στους 12 μήνες, οι ερευνητές εξέτασαν την ικανότητα των παιδιών να βλέπουν αντιθέσεις -κάτι που μας επιτρέπει να διακρίνουμε τα μαύρα γράμματα σε μια λευκή σελίδα - με τη βοήθεια ενός υπολογιστή-ταμπλέτα. Το λογισμικό που έτρεχε στην ταμπλέτα πρόβαλλε σχήματα με αυξομειούμενο μέγεθος και φωτεινότητα, και τα παιδιά καλούνταν να αναγνωρίσουν τα σχήματα.

Πέντε από τα 11 παιδιά δεν παρουσίαζαν καμία βελτίωση ένα χρόνο μετά την επέμβαση και ένα μάλιστα εμφάνισε επιδείνωση της όρασης, πιθανώς λόγω επιπλοκών της επέμβασης.

Αξιοσημείωτη πρόοδος

Τα υπόλοιπα πέντε παιδιά όμως πέτυχαν «αξιοσημείωτη» πρόοδο, και δύο από αυτά, ηλικίας 11 και 15 ετών, αύξησαν την ευαισθησία τους στο κοντράστ κατά 30 φορές.

Όπως μάλιστα επισημαίνουν οι ερευνητές, «ο ρυθμός βελτίωσης μπορεί να ξεπεράσει αυτόν που παρατηρείται σε φυσιολογικά αναπτυσσόμενα βρέφη».

«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι το ανθρώπινο οπτικό σύστημα μπορεί να διατηρεί την πλαστικότητά του (την ευελιξία του) πέρα από την κρίσιμη περίοδο, ακόμα και μετά την πρώιμη και παρατεταμένη τυφλότητα» γράφουν οι ερευνητές στη δημοσίευση.

Και, όπως σχολιάζει στο Nature.com η επικεφαλής της μελέτης Έιμι Κάλια, «πολλά από αυτά τα παιδιά βελτίωσαν σημαντικά την ποιότητα ζωής τους». Πηγή: tovima.gr

Συνέχεια»

Έγκαιρη διάγνωση των μαθησιακών δυσκολιών

Η έγκαιρη αναγνώριση παιδιών που πάσχουν από μαθησιακές δυσκολίες είναι δυνατόν να γίνει με απεικονιστικές μεθόδους του εγκεφάλου, όπως είναι η μαγνητική τομογραφία. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη Σουηδών επιστημόνων, αυτό μπορεί να γίνει με τη μέτρηση της ικανότητας βραχείας μνήμης των παιδιών. Οπως αναφέρουν οι ερευνητές του Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη μελέτη τους, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Journal of Neuroscience, είναι δυνατό να χαρτογραφηθεί η ανάπτυξη της ικανότητας βραχείας μνήμης με μαγνητική τομογραφία.

Ο καθηγητής Νευρολογίας Τόρκελ Κλίνμπεργκ, ο οποίος συντόνισε το ερευνητικό έργο, επισημαίνει ότι διαπιστώθηκε πως είναι δυνατή η χρήση του μαγνητικού τομογράφου προκειμένου να προβλεφθεί η μελλοντική ανάπτυξη της βραχείας μνήμης, κάτι που δεν μπορεί να γίνει αποκλειστικά με τα ψυχολογικά τεστ. Το όφελος από την έγκαιρη πρόβλεψη θα είναι η γρήγορη αναγνώριση των παιδιών που βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν μαθησιακές δυσκολίες έτσι ώστε να τους χορηγηθεί η απαιτούμενη βοήθεια.

Ωστόσο, κάτι τέτοιο, η πρόβλεψη δηλαδή, δεν είναι δυνατόν να γίνει μόνο με απεικονιστικές μεθόδους, αλλά θα πρέπει να συνδυαστεί και με ψυχολογικές εξετάσεις.

Τη στιγμή που Σουηδοί επιστήμονες προσπαθούν να ξεκλειδώσουν τα μυστικά του εγκεφάλου όσον αφορά την κατάκτηση της γνώσης και τη διαδικασία της μάθησης, οι Καναδοί συνάδελφοί τους προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν τα μυστικά που κρύβουν οι εφιάλτες.

Οι επιστήμονες του πανεπιστημίου του Μόντρεαλ μελέτησαν ενδελεχώς το περιεχόμενο 10.000 ονείρων που είχαν 572 εθελοντές κατά τη διάρκεια μιας περιόδου από δύο μέχρι πέντε εβδομάδες. Τα 253 από αυτά τα όνειρα χαρακτηρίστηκαν εφιάλτες και τα 431 χαρακτηρίστηκαν απλώς ως «κακά όνειρα». Οπως έδειξε η μελέτη του περιεχομένου τους, οι εφιάλτες, περιεχόμενο των οποίων πολύ συχνά είναι η σωματική βία, δεν συνοδεύονται πάντα από αίσθημα φόβου. Στη πραγματικότητα το συναίσθημα αυτό απουσιάζει από το ένα τρίτο των εφιαλτών όπως και από τη συντριπτική πλειοψηφία των κακών ονείρων. Ομως όπως παρατηρήθηκε, τόσο το 35% των εφιαλτών όπως και το 55% των άσχημων ονείρων περιέχει άλλα αρνητικά συναισθήματα όπως είναι παραδείγματος χάρη η λύπη, οι ενοχές, η αηδία.

Η Ζενεβιέβ Ρομπέρ, η ερευνήτρια που συντόνισε τη μελέτη, τονίζει ότι ο θάνατος, ο φόβος για την υγεία και οι εξωτερικές απειλές είναι στοιχεία που υπάρχουν σε όλους σχεδόν τους εφιάλτες. Ομως ορισμένες φορές αρκεί να δούμε στο όνειρό μας μία απροσδιόριστη απειλή ή ακόμα και ένα δυσάρεστο περιβάλλον για να πεταχτούμε κάθιδροι από τον ύπνο μας.

Οι επιστήμονες μπορεί να ανέλυσαν το περιεχόμενο των ονείρων αλλά επί του παρόντος δεν κατάφεραν να απαντήσουν σ’ ένα βασικό ερώτημα: δηλαδή, γιατί ονειρευόμαστε και ιδιαίτερα για ποιο λόγο βλέπουμε εφιάλτες. Ομως αν και όλοι βλέπουμε όνειρα, μόνο το 5 ώς 6% του πληθυσμού βλέπει εφιάλτες, ενώ η υπερκατανάλωση οινοπνεύματος και ναρκωτικών συνήθως τους ενισχύει. Πηγή: kathimerini.gr

Συνέχεια»

Η «αγχώδης» περιοχή του εγκεφάλου

Ένα μεγάλο επίτευγμα το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη αντιμετώπιση των αγχωδών διαταραχών ανακοίνωσαν ειδικοί του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech). Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε την περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει το άγχος – και είδε μάλιστα ότι δεν ήταν εκεί που πιστεύαμε.

Αποτελεσματικότερες θεραπείες μέσα σε 10 χρόνια

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η περιοχή αυτή θα μπορεί να στοχευθεί πλέον με φάρμακα, γεγονός που αναμένεται να οδηγήσει σε πιο αποτελεσματικές θεραπείες μέσα σε μια δεκαετία.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι το «κέντρο του άγχους» στον εγκέφαλο είναι η αμυγδαλή, μια περιοχή που είναι γνωστό ότι παίζει ρόλο στον φόβο. Ωστόσο οι επιστήμονες με επικεφαλής βιολόγους του Caltech είχαν την αίσθηση ότι μια διαφορετική περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται πλάγιο διάφραγμα (LS) πιθανότατα εμπλέκεται στον τρόπο με τον οποίον ο εγκέφαλος επεξεργάζεται το άγχος.

Το «ένστικτο» της ομάδας αποδείχθηκε σωστό – με χρήση μοντέλων ποντικών εντοπίστηκε ένα νευρικό δίκτυο το οποίο συνδέει την LS με άλλες δομές του εγκεφάλου με τρόπο ο οποίος επιδρά άμεσα στο άγχος. «Η μελέτη μας έδειξε ένα νέο νευρικό δίκτυο το οποίο έχει αιτιώδη ρόλο στην εμφάνιση καταστάσεων άγχους» ανέφερε ο επικεφαλής της μελέτης Ντέιβιντ Αντερσον από το Caltech και προσέθεσε: «Ενας από τους λόγους που δεν έχουμε στα χέρια μας πιο στοχευμένα και αποτελεσματικά φάρμακα για το άγχος είναι επειδή δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τέτοιες καταστάσεις. Η μελέτη μας ανοίγει νέους δρόμους στη μελέτη των δικτύων του εγκεφάλου που ελέγχουν το άγχος».


Σε αυτή τη σχηματική απεικόνιση φαίνεται το νευρικό δίκτυο το οποίο, σύμφωνα με ειδικούς από το Caltech, παίζει ρόλο στην εμφάνιση άγχους. Το πλάγιο διάφραγμα (LS) είναι σημειωμένο μέσα στον κόκκινο κύκλο και ελέγχει την όλη διαδικασία

Με βάση την οπτογενετική

Στο πλαίσιο της νέας μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Cell» οι ερευνητές χρησιμοποίησαν την οπτογενετική –μια τεχνική η οποία βασίζεται στη χρήση φωτός προκειμένου να ελεγχθεί η νευρική δραστηριότητα – ώστε να ενεργοποιήσουν τεχνητά μια ομάδα συγκεκριμένων νευρώνων στο πλάγιο διάφραγμα ποντικών.

Όπως φάνηκε, μόλις ενεργοποιήθηκαν οι νευρώνες αυτοί, τα πειραματόζωα έγιναν πιο αγχώδη. Μάλιστα οι ερευνητές είδαν ότι ακόμη και μια σύντομη, παροδική ενεργοποίηση των συγκεκριμένων νευρώνων μπορούσε να οδηγήσει σε εμφάνιση αγχώδους κατάστασης η οποία διαρκούσε επί τουλάχιστον μισή ώρα. Το γεγονός αυτό μαρτυρούσε ότι ακόμη και όταν οι νευρώνες σταματούσαν να είναι ενεργοποιημένοι η κατάσταση άγχους συνεχιζόταν.

«Φρένο» στη δράση των νευρώνων του άγχους

Η νέα γνώση αναμένεται να οδηγήσει σε καινούργιες θεραπείες για το άγχος. Με δεδομένο ότι, όπως φάνηκε, οι νευρώνες στην περιοχή του πλάγιου διαφράγματος προάγουν το άγχος, η έρευνα πρέπει να στραφεί προς ένα φάρμακο που θα βάζει «φρένο» στη δράση τους. «Βρισκόμαστε πιθανότατα μια δεκαετία μακριά από το να μεταφραστεί αυτή η βασική έρευνα σε οποιουδήποτε είδους θεραπεία για τον άνθρωπο, ωστόσο ελπίζουμε ότι οι πληροφορίες που μας παρέχει η νέα μελέτη θα οδηγήσουν την ιατρική σε ανάπτυξη καλύτερων θεραπειών για τις ψυχικές διαταραχές» σημείωσε ο δρ Άντερσον. Ο ειδικός συμπλήρωσε ότι έχουν υπάρξει πολύ λίγα φάρμακα για τις ψυχικές διαταραχές τα οποία αναπτύχθηκαν τα τελευταία 40 με 50 χρόνια. «Και αυτό διότι γνωρίζουμε τόσο λίγα για τα δίκτυα του εγκεφάλου που ελέγχουν τα συναισθήματα τα οποία εμπλέκονται σε διαταραχές όπως το άγχος ή η κατάθλιψη».

Η ερευνητική ομάδα θα συνεχίσει να χαρτογραφεί το πλάγιο διάφραγμα του εγκεφάλου με μεγαλύτερη λεπτομέρεια προκειμένου να κατανοήσει καλύτερα τον ρόλο του στον έλεγχο του άγχους. Πηγή: tovima.gr

Συνέχεια»

Ενήλικα κύτταρα δέρματος μετατρέπονται σε τριχοθυλάκια

Σε μια ακόμα μελέτη που πειραματίζεται με βλαστοκύτταρα για την αντιμετώπιση της φαλάκρας, αμερικανοί ερευνητές αναφέρουν ότι κατάφεραν για πρώτη φορά να μετατρέψουν ανθρώπινα κύτταρα δέρματος σε τριχοθυλάκια, τα οποία έδωσαν μάλιστα υποτυπώδεις τρίχες. Η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια ξεκίνησε με ανθρώπινα κύτταρα δέρματος που ονομάζονται δερματικοί ινοβλάστες. Με την προσθήκη τριών επιπλέον γονιδίων, τα κύτταρα αυτά μετατράπηκαν σε «τεχνητά» πολυδύναμα βλαστοκύτταρα (iPSC), τα οποία μπορούν θεωρητικά να δώσουν τους περισσότερους από τους ιστούς του σώματος.

Τα κύτταρα iPSC μετατράπηκαν στην επόμενη φάση σε επιθηλιακά βλαστικά κύτταρα, τα οποία υπάρχουν κανονικά στα τριχοθυλάκια.

Πρώτη μετατροπή σε επιθηλιακά βλαστοκύτταρα

Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση «Νature Communications», είναι η πρώτη φορά που ενήλικα ανθρώπινα κύτταρα μετατρέπονται σε επιθηλιακά βλαστοκύτταρα, τόσο στον άνθρωπο όσο και στα ποντίκια.

Στην τελευταία φάση της μελέτης, τα επιθηλιακά βλαστοκύτταρα αναμείχθηκαν με κύτταρα από τριχοθυλάκια ποντικού και μεταμοσχεύθηκαν στο δέρμα ποντικών, οι οποίοι λάμβαναν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα για να μην απορρίψουν τα ανθρώπινα κύτταρα.

Το κυτταρικό μείγμα έδωσε τελικά μια λειτουργική ανθρώπινη επιδερμίδα, καθώς και θύλακες που μοιάζουν δομικά με τα ανθρώπινα τριχοθυλάκια και παρήγαγαν υποτυπώδεις τρίχες, ορατές στο μικροσκόπιο.

Η παραγωγή επιθηλιακών βλαστοκυττάρων θα μπορούσε να αξιοποιηθεί μελλοντικά όχι μόνο για την αντιμετώπιση της φαλάκρας αλλά και στην επούλωση τραυμάτων του δέρματος, εκτιμούν οι ερευνητές.

Διευκρινίζουν πάντως ότι η μέθοδός τους δεν είναι ακόμα έτοιμη για δοκιμές σε ανθρώπους.

Τα εμπόδια

Ένα βασικό πρόβλημα είναι ότι οι θύλακες των τριχών δεν περιέχουν μόνο επιθηλιακά κύτταρα αλλά και άλλα βλαστικά κύτταρα που ονομάζονται δερματικές θηλές. «Όταν χάνει κανείς τα μαλλιά του χάνει και τα δύο είδη κυττάρων» εξηγεί ο δρ Ζιαοέι Σου, επικεφαλής της μελέτης. «Εμείς λύσαμε ένα μείζον πρόβλημα, το επιθηλιακό συστατικό των θυλάκων. Πρέπει όμως να βρούμε τρόπο να δημιουργήσουμε νέα κύτταρα δερματικής θηλής, και μέχρι σήμερα κανείς δεν το έχει καταφέρει» επισημαίνει.

Ένα δεύτερο πρόβλημα είναι ότι τα δερματικά κύτταρα που χρησιμοποιήθηκαν ως πρώτη ύλη τροποποιήθηκαν γενετικά με τρία επιπλέον γονίδια προκειμένου να μετατραπούν σε βλαστοκύτταρα.

Το εμπόδιο αυτό θα μπορούσε όμως να ξεπεραστεί σύντομα, καθώς οι τεχνικές δημιουργίας «τεχνητών» βλαστοκυττάρων βελτιώνονται και στο μέλλον θα απαιτούν μόνο χημικούς παράγοντες.

Στην εικόνα: Οι υποτυπώδεις τρίχες που αναπτύχθηκαν στα πειραματόζωα σημειώνονται με βέλη (Πηγή: Ruifeng Yang, University of Pennsylvania)
Πηγή: tovima.gr

Συνέχεια»

Επανάσταση στη δημιουργία βλαστοκυττάρων με "σοκ" στο αίμα

Ως ορόσημο στη βιολογία και την αναγεννητική ιατρική, διεθνώς, χαρακτηρίστηκε η ανακάλυψη από Ιάπωνες επιστήμονες μίας νέας επαναστατικής τεχνικής, η οποία επιτρέπει σε μηδαμινό χρόνο τη δημιουργία «εμβρυικών» βλαστοκυττάρων χωρίς τη χρησιμοποίηση -δηλαδή την ανήθικη καταστροφή- πραγματικών εμβρύων. Το επίτευγμα ανοίγει τον δρόμο για μία νέα εποχή στο πεδίο της εξατομικευμένης ιατρικής, καθώς τα βλαστικά κύτταρα μπορούν να μεταμορφωθούν σε εξειδικευμένα κύτταρα οποιοδήποτε ιστού και έτσι να αποκαταστήσουν βλάβες σε διάφορα όργανα του σώματος. Χάρη στη νέα τεχνική, η σχετική διαδικασία μπορεί να γίνει πολύ πιο γρήγορη, ασφαλής και φθηνή.

Έως τώρα, τα έμβρυα αποτελούσαν την αυθεντική πηγή τέτοιων κυττάρων (επίμαχη όμως για ηθικούς λόγους), ενώ εναλλακτικά βλαστοκύτταρα μπορούν να ληφθούν και με τη μετατροπή (αναπρογραμματισμό) κυττάρων του δέρματος σε πολυδύναμα βλαστικά. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη νεαρή βιολόγο Χαρούκο Ομποκάτα του Κέντρου Αναπτυξιακής Βιολογίας RIKEN, στην πόλη Κόμπε, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature» σύμφωνα με το BBC και το «New Scientist» ανακοίνωσαν ότι βρήκαν, πλέον, μία τρίτη -και καλύτερη- τεχνική.

Η εναλλακτική και πολλά υποσχόμενη μέθοδός τους συνίσταται απλώς στην εμβάπτιση -μόλις για 30 λεπτά- των κυττάρων του αίματος σε ένα ασθενές διάλυμα οξέος, γεγονός που λειτουργεί σαν σοκ και «πυροδοτεί» τον αναπρογραμματισμό των κυττάρων για να επανέλθουν στην προτέρα πολυδύναμη- βλαστική κατάστασή τους. Κατά μέσο όρο, με τη νέα μέθοδο, επιβιώνει το 25% των κυττάρων από το «στρες» της εμβάπτισης στο οξύ και το 30% από αυτά μετατρέπονται σε βλαστοκύτταρα- ένα τεράστιο ποσοστό σε σχέση με την αποδοτικότητα της τάξης μόλις του 1% με τις άλλες τεχνικές αναπρογραμματισμού. Για «νέες δυνατότητες όχι μόνο στην αναγεννητική ιατρική, αλλά και στον καρκίνο» έκανε λόγο η Ομποκάτα, τα πειράματα της οποίας βασίστηκαν, αρχικά, σε αιμοκύτταρα ποντικιών, αλλά, ήδη, ερευνά την επίτευξη παρόμοιων αποτελεσμάτων με τη χρήση κυττάρων και από ανθρώπινο αίμα.

Επιστήμονες από όλο τον κόσμο δήλωσαν έκπληκτοι και ενθουσιασμένοι με την ιαπωνική ανακάλυψη, που ανοίγει, όπως είπαν, νέους θεραπευτικούς δρόμους, εφόσον επιβεβαιωθεί ότι, όντως, η τεχνική «δουλεύει» με τους ανθρώπους, όπως με τα πειραματόζωα. Οι Ιάπωνες ερευνητές έχουν, ήδη, αναπρογραμματίσει σε βλαστικά και άλλα είδη κυττάρων, εκτός του αίματος, και πιστεύουν ότι είναι δυνατόν τα περισσότερα, αν όχι όλα, είδη κυττάρων να μετατραπούν σε βλαστοκύτταρα.

Link: Για την πρωτότυπη επιστημονική εργασία (με συνδρομή) στη διεύθυνση: http://www.nature.com/nature/journal/v505/n7485/full/nature12968.html
Πηγή: kathimerini.gr

Συνέχεια»

Δέρμα εργαστηρίου με αγγεία

Πριν καν ολοκληρωθούν οι δοκιμές μοσχευμάτων δέρματος που καλλιεργούνται στο εργαστήριο από κύτταρα του ίδιου του ασθενή, ερευνητές στην Ελβετία αναφέρουν ότι προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα: καλλιέργησαν το πρώτο μόσχευμα δέρματος που περιέχει τα δικά του αιμοφόρα και λεμφοφόρα αγγεία.

Κάθε χρόνο, περίπου 11 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο παθαίνουν σοβαρά εγκαύματα που επουλώνονται αργά και αφήνουν βαθιές ουλές. Για να μειωθούν αυτές οι ουλές απαιτούνται συχνά μοσχεύματα δέρματος, τα οποία παλαιότερα μπορούσαν να απομονωθούν μόνο από άλλες περιοχές του σώματος του ίδιου του ασθενή. Αυτό, όμως, δημιουργεί νέα τραύματα και νέες ουλές.

Καλλιέργεια στο εργαστήριο

Η λύση είναι η καλλιέργεια δέρματος στο εργαστήριο, χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη κύτταρα του ίδιου του ασθενούς, έτσι ώστε να μην υπάρχει πιθανότητα απόρριψης του μοσχεύματος.

Όπως επισημαίνουν οι ελβετοί ερευνητές, τέτοια καλλιεργημένα μοσχεύματα, τα οποία περιλαμβάνουν τόσο την επιδερμίδα όσο και τη βαθύτερη δερμίδα, δοκιμάζονται σήμερα σε ασθενείς σε κλινικές μελέτες.

Το πρόβλημα είναι ότι αυτοί οι καλλιεργημένοι ιστοί δεν περιέχουν αγγεία αίματος και λέμφου, τρίχες, μελανοκύτταρα, σμηγματογόνους αδένες ή νεύρα.

Η ερευνητική ομάδα στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης αναφέρει τώρα ότι πλησίασε περισσότερο την πολύπλοκη δομή του δέρματος -ενός ολόκληρου οργάνου.

Τα αποτελέσματα δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «Science Translational Medicine».

Το πείραμα

H ομάδα του δρος Ερνστ Ράιχμαν ξεκίνησε απομονώνοντας κύτταρα από δείγματα ανθρώπινου δέρματος, φροντίζοντας να κρατήσει κύτταρα από το ενδοθήλιο των αιμοφόρων και λεμφοφόρων αγγείων.

Τα κύτταρα αφέθηκαν στη συνέχεια να πολλαπλασιαστούν μέσα σε μια ρηχή λεκάνη γεμάτη με ένα ειδικό τζελ και τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Τα φύλλα δέρματος που προέκυψαν, πάχους περίπου ενός εκατοστού, μεταμοσχεύθηκαν σε αρουραίους και συνδέθηκαν με επιτυχία στην κυκλοφορία του αίματος και του λεμφικού συστήματος.

Βασική λειτουργία του λεμφικού συστήματος, το οποίο αποτελεί τμήμα του κυκλοφορικού συστήματος, είναι η μεταφορά ενός διαφανούς υγρού που ονομάζεται λέμφος και γεμίζει τα κενά ανάμεσα στα κύτταρα.

Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, τα λεμφοφόρα αγγεία παίζουν κρίσιμο ρόλο στην επούλωση τραυμάτων, αφού απορροφούν το υγρό που τείνει να συσσωρεύεται κάτω από την επιφάνεια του δέρματος και επιβραδύνει την επούλωση.

Εφόσον η νέα μέθοδος δώσει ικανοποιητικά αποτελέσματα σε ασθενείς, τα θύματα εγκαυμάτων μπορούν να ελπίζουν σε ταχύτερη ανάρρωση με λιγότερες ουλές. Πηγή: tovima.gr

Συνέχεια»

Βιβλίο που "φοριέται" και μεταδίδει εμπειρίες

Αυτό το βιβλίο, που δημιούργησαν ερευνητές του πανεπιστημίου ΜΙΤ των ΗΠΑ, δεν είναι σαν όλα τα άλλα, αλλά είναι βγαλμένο από τις σελίδες της επιστημονικής φαντασίας. «Φοριέται» στο σώμα του αναγνώστη και του επιτρέπει να νιώσει πάνω του στην κυριολεξία τα συναισθήματα των πρωταγωνιστών της πλοκής.

Ο αναγνώστης φοράει ένα ειδικό γιλέκο, που περιέχει ηλεκτρονικούς αισθητήρες και άλλα ηλεκτρονικά εξαρτήματα και το οποίο συνδέεται με ένα βιβλίο «επαυξημένης πραγματικότητας», που κρατά στα χέρια του.

Καθώς εξελίσσεται η πλοκή του βιβλίου, αυτό -σε συνεργασία με το γιλέκο- δημιουργεί μια σειρά από τεχνητές εμπειρίες (περιοδικές αλλαγές στη θερμοκρασία, δονήσεις πάνω στο σώμα, πρόκληση φωτισμού και ήχων κ.α.), που μεταφέρουν στον αναγνώστη αισθήσεις σχετικές με αυτό που διαβάζει, έτσι ώστε να μπαίνει καλύτερα στο «κλίμα» του βιβλίου.

Οι αλλαγές αυτές δεν γίνονται με τυχαίο τρόπο, αλλά ποικίλουν ανάλογα με το περιεχόμενο της σελίδας που διαβάζει ο χρήστης-αναγνώστης.

Το βιβλίο αλλάζει με τεχνητό τρόπο μέχρι και τον ρυθμό που χτυπά η καρδιά του αναγνώστη - την κατάλληλη στιγμή της συναισθηματικής κορύφωσης. Ακόμα, το συνδεμένο γιλέκο διαθέτει 150 λαμπάκια LED που αυξομειώνουν τον φωτισμό γύρω από τον αναγνώστη, καθώς και μικρούς αερόσακους που κατά καιρούς πιέζουν το σώμα του για να του δημιουργούν την αναγκαία ψυχοσωματική πίεση - όταν το απαιτεί το σενάριο.

Η τεχνική που ονομάζεται «αισθητηριακή φαντασία» (κατά το «επιστημονική φαντασία») αναπτύχθηκε από τους ερευνητές Φέλιξ Χάιμπεκ, Αλέξις Χόουπ και Ζιλί Λεγκό του εργαστηρίου πολυμέσων του ΜΙΤ, σύμφωνα με τις βρετανικές «Γκάρντιαν» και «Τέλεγκραφ».

«Η αισθητηριακή φαντασία αφορά νέους τρόπους για να βιώνουμε και να δημιουργούμε ιστορίες», ανέφεραν οι ερευνητές και πρόσθεσαν ότι «παραδοσιακά η λογοτεχνία δημιουργεί και προκαλεί συναισθήματα και ενσυναίσθηση μέσω των λέξεων και των εικόνων.

Χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό διασυνδεμένων αισθητήρων και ενεργοποιητών, ο συγγραφέας της αισθητηριακής φαντασίας διαθέτει πλέον νέα μέσα για να μεταφέρει στους αναγνώστες την πλοκή, τη διάθεση και τα συναισθήματα, ενώ παράλληλα αφήνει πάντα χώρο στη φαντασία του αναγνώστη. Τα νέα εργαλεία μπορούν να αξιοποιηθούν κατάλληλα, ώστε να δημιουργήσουν μια εμπειρία αφήγησης που θα απορροφά τελείως τον αναγνώστη και θα είναι προσαρμοσμένη στα μέτρα του».

Είναι πάντως αμφίβολο πώς θα «υποδεχτούν» συγγραφείς και αναγνώστες μια τέτοια τεχνολογία ανάγνωσης στο μέλλον. Αναμφίβολα, μερικοί δεν θα ενθουσιαστούν καθόλου με την «χειραγώγηση» της εμπειρίας ανάγνωσης. Άλλοι, πάλι, πιθανότατα θα εκτιμήσουν τον «εμπλουτισμό» του διαβάσματος -και της φαντασίας τους- μέσω των αισθήσεών τους. Πηγή: nooz.gr

Συνέχεια»

Βιβλίο διαβάζεται με 6 διαφορετικούς τρόπους!

Πρόκειται για ένα από τα πιο σπάνια και εντυπωσιακά συνάμα βιβλία που φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Σουηδίας και αποτελεί το δίχως άλλο ένα λογοτεχνικό όσο και βιβλιοδετικό διαμάντι! Ο λόγος για ένα λατρευτικό κείμενο που εμπεριέχεται σε έναν δερματόδετο τόμο και γράφτηκε στη Γερμανία του 16ου αιώνα.

Το παράδοξο του δεσίματός του περιλαμβάνει δερμάτνο εξώφυλλο και οπισθόφυλλο, ενώ οι μεταλλικές «πόρπες» στην επιφάνειά του επιτρέπουν στο χρήστη να το ανοίξει με 6 διαφορετικούς τρόπους παρουσιάζοντας ταυτόχρονα 6 διαφορετικά βιβλία δεμένα σε έναν τόμο. «Στην πραγματικότητα πρόκειται για 6 βιβλία που το καθένα ανοίγει διαφορετικά και κλείνει με ένα μικρό κούμπωμα», επισημαίνει ο Erik Kwakkel, ένας ιστορικός βιβλίων του Μεσαίωνα στο Πανεπιστήμιο Leiden. Παρόμοια βιβλία υπάρχουν ελάχιστα στον κόσμο προκαλώντας το ενδιαφέρον κοινού αλλά και επιστημόνων…




Πηγή: perierga.gr

Συνέχεια»

Τα δέντρα δεν σταματούν ποτέ να μεγαλώνουν

Τα δέντρα τελικά δεν σταματούν να μεγαλώνουν ποτέ και δεν γνωρίζουν αυτό που εμείς οι άνθρωποι αποκαλούμε «γηρατειά». Αντιθέτως, όπως διαπίστωσε μια νέα μελέτη, με τα χρόνια επιταχύνουν τους ρυθμούς της ανάπτυξής τους, με αποτέλεσμα τα ηλικιωμένα να μεγαλώνουν πιο γρήγορα από τα νεαρά. Η ανακάλυψη έρχεται να ανατρέψει τα δεδομένα των επιστημόνων, οι οποίοι θεωρούσαν ότι τα γέρικα δέντρα αναπτύσσονται πιο αργά, χάνοντας το νεανικό τους σφρίγος. Επίσης αποδεικνύει πως τα μεγάλα δέντρα απορροφούν μεγαλύτερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα από ό,τι πίστευαν οι ειδικοί, κάτι το οποίο σημαίνει ότι ενδεχομένως θα πρέπει να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους για τη διαχείριση των δασών.

«Τα δέντρα που αυξάνουν περισσότερο τη μάζα τους είναι εκείνα που έχουν μεγαλύτερο μέγεθος και αυτό ισχύει σε γενικές γραμμές σε όλες τις περιοχές της Γης που εξετάσαμε» δήλωσε ο Νέιθαν Στίβενσον, οικολόγος της αμερικανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας και πρώτος συγγραφέας της μελέτης η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature». «Τα δέντρα έχουν κάτι αντίστοιχο με την ορμητική ανάπτυξη ενός εφήβου, μόνο που αυτή συνεχίζεται εσαεί».

Αιωνίως σφριγηλά και αθάνατα
Ως τώρα οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι τα δέντρα αρχικά μεγαλώνουν με ταχύ ρυθμό αλλά σταδιακά η ανάπτυξή τους επιβραδύνεται. Η εικασία αυτή είχε εξαχθεί από τα αποτελέσματα πληθώρας μελετών που έχουν εξετάσει την απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα από τα δέντρα σε επίπεδο δάσους και σε επίπεδο φύλλων. Καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι με το πέρασμα των χρόνων τα δάση φθάνουν σε ένα «πλαφόν» της ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα που μπορούν να απορροφήσουν, οι ειδικοί θεώρησαν πως το «πάγωμα» της απορρόφησης του αερίου του θερμοκηπίου από τα δάση συνεπάγεται και «πάγωμα» της ανάπτυξης των πιο ηλικιωμένων δέντρων που τα απαρτίζουν.

Καμία μελέτη όμως δεν είχε ως τώρα μετρήσει την ανάπτυξη των δέντρων αυτών καθαυτών - κάτι το οποίο έκαναν ο δρ Στίβενσον και οι συνεργάτες του. Οι επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα που αφορούσαν 670.000 και πλέον δέντρα τα οποία ανήκαν σε 403 διαφορετικά είδη και βρίσκονταν τόσο σε εύκρατες όσο και σε τροπικές περιοχές σε όλες τις ηπείρους του πλανήτη. Με έκπληξη ανακάλυψαν ότι στο 97% των ειδών τα μεγαλύτερα, γηραιότερα δέντρα, αντί να «κατεβάζουν» τους ρυθμούς τους, μεγάλωναν όλο και περισσότερο με τον χρόνο, αφού ο κορμός, τα κλαδιά, ο φλοιός και τα φύλλα τους αποκτούσαν όλο και περισσότερη μάζα κάθε έτος. Οπως μάλιστα αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης, τα πολύ μεγάλα γέρικα δέντρα μπορούν να «πάρουν» ακόμη και 600 κιλά μέσα σε έναν χρόνο.

«Τα δέντρα μεγαλώνουν σαν τρελά, δεν σταματούν ποτέ. Κάθε χρόνο βάζουν όλο και περισσότερο βάρος» σχολίασε ο δρ Στίβενσον, υπογραμμίζοντας ότι τα δέντρα δεν πεθαίνουν από γηρατειά - «μόνο οι ασθένειες, τα έντομα, οι πυρκαγιές και τα ατυχήματα όπως οι κεραυνοί μπορούν να τα σκοτώσουν» δήλωσε χαρακτηριστικά. Και φυσικά και ο άνθρωπος με το τσεκούρι του.

Ο «παλιός» είναι αλλιώς...
Σε επίπεδο δέντρου, όπως διαπίστωσε η μελέτη, τα μεγαλύτερου μεγέθους (και μεγαλύτερης ηλικίας) απορροφούν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα από ό,τι τα μικρότερα και νεαρότερα. Η ανακάλυψη εισάγει μια νέα παράμετρο «εξισορρόπησης» του κλίματος του πλανήτη αλλά δεν υπαγορεύει την πλήρη αναθεώρηση των κλιματικών μοντέλων. Αυτό γιατί σε επίπεδο δάσους τα αποτελέσματα των προηγούμενων μελετών ευσταθούν: τα νεαρά δάση απορροφούν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από ό,τι τα πιο ηλικιωμένα μόνο και μόνο εξαιτίας του γεγονότος πως περιλαμβάνουν περισσότερα δέντρα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.

«Συνειδητοποιούμε τώρα ότι τα μεγάλα, γέρικα δέντρα είναι εκείνα που απορροφούν πιο γρήγορα διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα» σχολίασε ο δρ Στίβενσον. «Αυτό ίσως βάζει ένα μεγάλο θαυμαστικό στη σημασία που έχει η διατήρηση των μεγάλων γέρικων δέντρων» τόνισε. Ως τώρα οι αρμόδιες αρχές για τα δάση έδιναν έμφαση στα νεαρά δέντρα, θεωρώντας ότι έτσι τα δάση γίνονται πιο «δυναμικά». Οπως όμως σχολίασαν ειδικοί οι οποίοι δεν συμμετείχαν στη μελέτη, τα νέα ευρήματα ενδέχεται να επιβάλουν μια αλλαγή στη διαχείριση των δασών. Περαιτέρω μελέτες, όπως τονίζουν όλοι, θα δείξουν πώς ακριβώς θα πρέπει να γίνει αυτή η αλλαγή. Πηγή: tovima.gr

Συνέχεια»

Αρχαίο τζάκι είναι αρχαιότερο από τον Homo sapiens

Το αρχαιότερο εύρημα κοινωνικής συνάθροισης γύρω από μια φωτιά ανακάλυψαν αρχαιολόγοι σε μια σπηλιά στο Ισραήλ. Η εστία φωτιάς γύρω από την οποία κάθονταν οι μακρινοί μας πρόγονοι έχει ηλικία 300 χιλιάδων ετών και δημιουργεί νέα δεδομένα για την ανάπτυξη των κοινωνικών δεσμών του ανθρώπου.

Η ανακάλυψη

Οι αρχαιολόγοι εντόπισαν την εστία διαμέτρου δύο μέτρων στη σπηλιά Qesem που βρίσκεται περίπου 20 χλμ ανατολικά του Τελ Αβίβ. Τα ευρήματα που εντοπίστηκαν κοντά στην εστία (εργαλεία) αλλά και τα διαφορετικά στρώματα στάχτης υποδεικνύουν ότι η σπηλιά χρησιμοποιούνταν ως καταφύγιο κυνηγών ή περιστασιακής διαμονής ανθρώπων και περνούσαν χρόνο γύρω από τη φωτιά.

«Τα ευρήματα μας ταξιδεύουν στην εποχή που ο άνθρωπος άρχισε να χρησιμοποιεί τη φωτιά τόσο για να μαγειρέψει αλλά και ως σημείο κοινωνικής συνάθροισης. Τα ευρήματα δείχνουν επίσης ότι πριν από 300 χιλιάδες χρόνια η γνωσιακή και κοινωνική ανάπτυξη του ανθρώπου ήταν σε εντυπωσιακά υψηλά επίπεδα» αναφέρει η Ρουθ Σαχάκ-Γκρος, του Ινστιτούτου Επιστημών Weizman, επικεφαλής των ερευνητών. Σύμφωνα με τους ερευνητές η κατασκευή αυτής της εστίας απαιτούσε υψηλό επίπεδο νοημοσύνης.

Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Journal of Archaeological Science» και ανάμεσα στα άλλα εγείρει ζήτημα για την παρουσία του Homo sapiens από τον οποίο καταγόμαστε. Σύμφωνα με τη κρατούσα θεωρία έκανε την εμφάνιση του στην Αφρική πριν από 200 χιλιάδες έτη. Όμως η παρουσία ανθρώπων με υψηλή νοημοσύνη και κοινωνικότητα 100 χιλιάδες νωρίτερα και μάλιστα σε άλλη περιοχή δημιουργεί νέα δεδομένα που χρήζουν απαντήσεων από την επιστημονική κοινότητα. Πηγή: in.gr

Συνέχεια»

Το άγνωστο «οπλοστάσιο» του Δία

Πόσα είδη κεραυνών υπάρχουν και πού «χτυπάνε»; Καθημερινά ανακαλύπτονται άγνωστες πτυχές του εντυπωσιακού φαινομένου. Ως πρόσφατα γνωρίζαμε ότι οι κεραυνοί είναι «μακρόστενοι» και χτυπούν πάντοτε με φορά από πάνω προς τα κάτω. Οπως φαίνεται όμως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι, αφού τα τελευταία χρόνια έχουν εντοπιστεί κεραυνοί που δεν... ακολουθούν αυτό το «δόγμα». Επίσης εντοπίζονται πλέον κεραυνοί σε σημεία που δεν θα πήγαινε ποτέ το μυαλό μας.

Οι σφαιρικοί κεραυνοί
Ερευνητές στην Κίνα ανέφεραν πριν από λίγες εβδομάδες ότι κατέγραψαν σε βίντεο έναν σφαιρικό κεραυνό, ένα μυστηριώδες φαινόμενο για το οποίο υπάρχουν πολλές ανεκδοτολογικές αναφορές αλλά ελάχιστες αξιόπιστες παρατηρήσεις. Η φασματοσκοπική ανάλυση συμφωνεί μάλιστα με μια πρόσφατη θεωρία, σύμφωνα με την οποία οι πύρινες σφαίρες δημιουργούνται όταν ένας κανονικός κεραυνός εξαερώσει τη σκόνη στο έδαφος.

Οι σφαιρικοί κεραυνοί είναι φωτεινές σφαίρες, διαμέτρου από μερικά εκατοστά ως μερικά μέτρα, οι οποίες εμφανίζονται στη διάρκεια καταιγίδων και αιωρούνται λίγο πάνω από το έδαφος για μερικά δευτερόλεπτα. Υπάρχουν μάλιστα αρκετές αναφορές για σφαιρικούς κεραυνούς που έβαλαν φωτιά σε σπίτια ή σκότωσαν ανθρώπους, είναι όμως δύσκολο έως αδύνατον να επιβεβαιωθούν. Για το υποθετικό φαινόμενο έχουν προταθεί διάφορες επιστημονικές θεωρίες: φωτεινές σφαίρες από πλάσμα (ιονισμένο αέριο) οι οποίες μοιάζουν με σφαιρικές αστραπές έχουν δημιουργηθεί στο εργαστήριο, για παράδειγμα βομβαρδίζοντας τον αέρα με ισχυρά μικροκύματα.

Σε μια άλλη περίπτωση, ερευνητές δημιούργησαν τεχνητούς σφαιρικούς κεραυνούς βομβαρδίζοντας με ηλεκτρικές εκκενώσεις μια πλάκα από πυρίτιο. Σύμφωνα με τη θεωρία στην οποία βασίστηκε το πείραμα, η οποία αναπτύχθηκε στο Πανεπιστήμιο του Καντέρμπουρι στη Νέα Ζηλανδία, οι σφαιρικοί κεραυνοί σχηματίζονται όταν τα πυριτικά πετρώματα του εδάφους εξαερώνονται από κεραυνούς.


O σφαιρικός κεραυνός όπως καταγράφηκε στο βίντεο

Οι ανάποδοι κεραυνοί
Πριν από λίγα χρόνια εντοπίστηκε ένα άγνωστο ως τότε φαινόμενο να λαμβάνει χώρα στη γήινη ατμόσφαιρα σε ύψος περίπου 80 χιλιομέτρων. Δημιουργούνται κεραυνοί με φορά από κάτω προς τα πάνω, φαινόμενο που είναι εξαιρετικά σπάνιο και πολύ δύσκολα ανιχνεύσιμο. Διεθνής ομάδα ερευνητών πραγματοποίησε πειράματα σε εργαστήριο και υποστηρίζει ότι το φαινόμενο συμβαίνει και σε άλλους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Σε περίπτωση που η ύπαρξη του φαινομένου σε άλλους πλανήτες επιβεβαιωθεί, θα αποτελέσει πολύ σημαντική εξέλιξη αφού, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι κεραυνοί αποτελούν μέρος του μηχανισμού δημιουργίας ζωής.

Η επιστημονική κοινότητα έχει προσδώσει στο φαινόμενο τον όρο «γιγάντιοι πίδακες» (gigantic jets) αλλά ως σήμερα το... γιγάντιο αυτό φαινόμενο δεν έχει μελετηθεί επαρκώς. Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, σε συνεργασία με συναδέλφους τους από άλλα πανεπιστήμια του Ισραήλ αλλά και με επιστήμονες του Πολυτεχνείου της Αϊντχόφεν στην Ολλανδία, θέλησαν να διαπιστώσουν αν το φαινόμενο παράγεται μόνο στη Γη ή αν παρατηρείται και σε άλλους πλανήτες. Οι ερευνητές αναδημιούργησαν εργαστηριακά τις ατμοσφαιρικές συνθήκες που επικρατούν στον Δία, στον Κρόνο και στην Αφροδίτη και κατέληξαν στη διαπίστωση ότι οι «ανάποδοι» κεραυνοί εμφανίζονται και εκεί.

Οι κεραυνοί των άστρων
Μια πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα όσο και εντυπωσιακή ανακάλυψη έκαναν επιστήμονες στις ΗΠΑ με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Spitzer. Οι ερευνητές παρατήρησαν 44 καφέ νάνους, κοσμικά σώματα που οι ειδικοί ονομάζουν «αποτυχημένα άστρα». Οπως διαπίστωσαν, στους καφέ νάνους εξελίσσονται ακραίες «καιρικές» συνθήκες. Πιο συγκεκριμένα, οι ερευνητές με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας «είδαν» τρομερές θύελλες σε περίπου 20 καφέ νάνους. Εκτιμούν ότι στους καφέ νάνους μαίνονται πολύ μεγάλης έντασης τυφώνες που συνοδεύονται από εκτυφλωτικές αστραπές με κεραυνούς ενώ επίσης βρέχει λιωμένο σίδερο και «χιονίζει» καυτή άμμο.


Καλλιτεχνική απεικόνιση των καιρικών συνθηκών στους καφέ νάνους
Πηγή: tovima.gr

Συνέχεια»

Οι αμμόλοφοι της Σαχάρας ... τραγουδάνε!

Σαν τον ήχο από τύμπανα φυλών που ετοιμάζονται για πόλεμο, μερικές φορές οι ατελείωτοι αμμόλοφοι της Σαχάρας εκπέμπουν μια παράξενη διεισδυτική συμφωνία που γεμίζει τον αέρα της ερήμου με δονήσεις χαμηλής συχνότητας.

Το μυστηριώδες αυτό φαινόμενο δημιουργείται από τα ανώτερα στρώματα της ξηρής άμμου καθώς αυτή κινείται από τον αέρα. Όταν φτάσει σε ένα ορισμένο επίπεδο ξηρασίας, η ίδια η έρημος… φωνάζει και ο ήχος που βγάζει αντηχεί σε μεγάλη απόσταση. Το βίντεο του BBC είναι εντυπωσιακό και η πραγματικότητα της μουσικής από τους αμμόλοφους της Σαχάρας συναγωνίζεται επάξια τα μουσικά εφέ στον κινηματογράφο.


Πηγή: madata.gr

Συνέχεια»

Ο πιο εντυπωσιακός νυχτερινός ουρανός!

O φωτογράφος Nicholas Buer, κατασκήνωσε επί 12ημέρες ημέρες στην περιοχή San Pedro της ερήμου Ατακάμα στη βόρεια Χιλή φωτογραφίζοντας τον έναστρο ουρανό. Σε υψόμετρο 2600 μέτρων και με το κρύο να τρυπάει τα κόκκαλα οι συνθήκες δεν είναι ιδανικές για κατασκήνωση αλλά η περιοχή προσφέρει ένας από τους πιο καθαρούς ουρανός στον πλανήτη. Το αποτέλεσμα είναι άκρως εντυπωσιακό με τις φωτογραφίες και το timelapse βιντεο που δημιούργησε να μαγεύουν τα μάτια.

Ο ίδιος μιλώντας στο National Geographic για την ιδέα του να φτιάξει αυτό το βίντεο τόνισε: «Πήγα στην περιοχή σε μια εποχή που η Αφροδίτη βρισκόταν πολύ κοντά στο κέντρο του Γαλαξία μας, ένα αστρονομικό γεγονός που συμβάνει μόνο κάθε οκτώ χρόνια περίπου. Συνδύασα επίσης χρονικά την επίσκεψή μου με τη φθινοπωρινή ισημερία, η οποία είναι μια καλή εποχή του χρόνου για να φωτογραφίσει κανείς το Ζωδιακό Φως, το ουράνιο φαινόμενο που προκαλείται από την ηλιακή ακτινοβολία που διασπάται στο διαπλανητικό χώρο.»

Το βίντεο τιτλοφορείται «Ancients», αναφερόμενο στον αρχαίο κύκλο από το ηλιοβασίλεμα στη νύχτα και μετά στην αυγή.



Πηγή: perierga.gr

Συνέχεια»

Ο χάρτης του μανδύα της Γης

Ο δορυφόρος Goce του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) ο οποίος είχε ως αποστολή τη χαρτογράφηση του βαρυτικού πεδίου του πλανήτη μας ολοκλήρωσε τη θητεία του και καταστράφηκε επιστρέφοντας στη Γη τον περασμένο Νοέμβριο. Τα δεδομένα που έχει συλλέξει όμως εξακολουθούν να αναλύονται από τους επιστήμονες. Το τελευταίο επίτευγμα που οφείλουμε στον εκλιπόντα Goce είναι μια εντυπωσιακή καταγραφή της πυκνότητας του γήινου μανδύα ο οποίος αποκαλύπτεται για πρώτη φορά στα μάτια μας σε βάθος 2.000 χλμ. και άνω.

Οι χάρτες, οι οποίοι δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση «Nature Geoscience» από ομάδα γάλλων ερευνητών, δίνουν στους επιστήμονες μια εικόνα των κινήσεων των υλικών του εσωτερικού της Γης, οι οποίες πυροδοτούν μια σειρά από γεωλογικά φαινόμενα όπως οι σεισμοί και οι εκρήξεις ηφαιστείων. «Η ηφαιστειακή δραστηριότητα και οι σεισμοί συντελούνται εξαιτίας αυτών των αργών κινήσεων στον μανδύα της Γης» εξήγησε η Ιζαμπέλ Πανέ του Ινστιτούτου Γεωφυσικής του Παρισιού, επικεφαλής της μελέτης. «Οι ηφαιστειακές εκρήξεις και οι σεισμοί είναι, αν θέλετε, απλώς η επιφανειακή έκφραση αυτής της δυναμικής του βάθους».

Βαρυτικό πλεονέκτημα

Η μέθοδος που χρησιμοποιείται παραδοσιακά για την απεικόνιση του εσωτερικού της Γης είναι η σεισμική τομογραφία, η οποία δίνει πληροφορίες για τις διαφορές της πυκνότητας και της πλευστότητας των υλικών (της ανοδικής ή καθοδικής κίνησής τους) μετρώντας την ταχύτητα μετάδοσης των κυμάτων των σεισμών. Η σεισμική τομογραφία δεν είναι ιδιαίτερα ακριβής ενώ επί πλέον παρουσιάζει το μειονέκτημα ότι βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε εκτιμήσεις.

Ο Goce ήρθε να συμπληρώσει τα κενά της παραδοσιακής μεθόδου καταγράφοντας για πρώτη φορά τις ανεπαίσθητες μεταβολές που παρατηρούνται στην ένταση του βαρυτικού πεδίου της Γης. Οι αλλαγές αυτές αντανακλούν διαφορές που υπάρχουν στη μάζα του πλανήτη και, κατ’ επέκταση, στην πυκνότητα των υλικών στο εσωτερικό του. Μελετώντας τα δεδομένα του δορυφόρου, η δρ Πανέ και οι συνεργάτες της κατήρτισαν μια σειρά από χάρτες οι οποίοι απεικονίζουν για πρώτη φορά σημαντικά χαρακτηριστικά του μανδύα της Γης σε βάθος το οποίο ξεπερνά τα 2.000 χλμ..

Τα ίχνη της Τηθύος

Από τα πιο ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά που απεικονίζονται στους νέους χάρτες είναι οι μεγάλοι θύσανοι του μανδύα κάτω από τον Ειρηνικό Ωκεανό και το νοτιοανατολικό τμήμα της Αφρικής καθώς και αρχαίες ζώνες κατάδυσης κάτω από την Ασία και την Αμερική. Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτές οι ζώνες κατάδυσης είναι τα θαμμένα κατάλοιπα των τεκτονικών πλακών από την Ιουρασική περίοδο (στην Ασία) και από την Κρητιδική περίοδο (στην Αμερική). Επίσης, μια ζώνη κατάδυσης που φαίνεται να ξεκινάει κάτω από τη Μεσόγειο και να φθάνει ως τα Ιμαλάια θεωρείται ότι είναι το ίχνος που άφησε πίσω της η Τηθύς, η θάλασσα που εκτιμάται ότι «έκλεισε» δημιουργώντας τη Μεσόγειο πριν 40-50 εκατομμύρια χρόνια, όταν η Ασία και η Ινδία συγκρούστηκαν μεταξύ τους.

«Το κύριο ενδιαφέρον αυτών των δεδομένων σχετικά με τις διαβαθμίσεις της βαρύτητας είναι η χρήση τους σε συνδυασμό με τη σεισμική τομογραφία. Αυτό γιατί οι χάρτες των ανωμαλιών της σεισμικής ταχύτητας δεν μας δίνουν τη μάζα, η οποία αποτελεί μια πολύ σημαντική παράμετρο για την κατανόηση της δυναμικής του μανδύα» τόνισε η δρ Πανέ. «Τώρα, συνδυάζοντας τα δεδομένα του Goce και της σεισμικής τομογραφίας αποκτούμε πολύ καλύτερη κατανόηση αυτής της δυναμικής».

Στην εικόνα: Σε αυτόν τον χάρτη διακρίνονται δυο μεγάλοι θύσανοι του μανδύα της Γης (σε κύκλο) κάτω από τον Ειρηνικό Ωκεανό και τη νοτιοανατολική Αφρική σε βάθος μεγαλύτερο των 2.000 χλμ. (Πηγή I. Panet et al.)
Πηγή: tovima.gr

Συνέχεια»