Οι δίδυμες Συσκευές Εξερεύνησης Καταιγίδων Ζώνης Ακτινοβολίας (RBSP), όπως είναι το προσωρινό τους όνομα, εκτοξεύτηκαν το πρωί της Πέμπτης ώρα Ελλάδας από τη Φλόριντα, έπειτα από μια εβδομάδα αναβολών για τεχνικούς λόγους.
«Βρίσκονται τώρα στις ζώνες Βαν Άλλεν, εκεί όπου ανήκουν» δήλωσε λίγο αργότερα η Νίκολα Φοξ, αναπληρωτής επιστημονική υπεύθυνος της αποστολής στο Πανεπιστήμιο Τζον Χόπκινς, το οποίο διαχειρίζεται την αποστολή από το Μέριλαντ.
«Φως» στον Ήλιο
Οι ερευνητές της διετούς αποστολής ελπίζουν ότι τα δύο πανομοιότυπα σκάφη, σε μέγεθος και βάρος μικρού αυτοκινήτου, θα ρίξουν νέο φως στο μηχανισμό με τον οποίο ο Ήλιος επηρεάζει τις ζώνες Βαν Άλλεν, οι οποίες πήραν το όνομα του Αμερικανού αστροφυσικού που τις ανακάλυψε το 1958.
Οι δύο ζώνες ακτινοβολίας έχουν σχήμα ντόνατ και εκτείνονται χιλιάδες χιλιόμετρα στο Διάστημα. Η εσωτερική ξεκινά σε απόσταση περίπου 1.000 χιλιομέτρων από το έδαφος και η εξωτερική τελειώνει σε απόσταση περίπου 60.00 χιλιομέτρων.
Οι ζώνες αυτές είναι επικίνδυνες για τους δορυφόρους και τις επανδρωμένες αποστολές, καθώς κατακλύζονται από σωματίδια που προέρχονται από τον Ήλιο ή το διαστικό χώρο και παγιδεύονται λόγω του ηλεκτρικού φορτίου τους στο μαγνητικό πεδίο του πλανήτη.
Υπό κανονικές συνθήκες οι ζώνες παραμένουν πολύ πάνω από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και τους δορυφόρους που κινούνται σε χαμηλή τροχιά. Το πρόβλημα είναι ότι οι ζώνες παραμορφώνονται και διαστέλλονται στη διάρκεια ηλιακών καταιγίδων, οπότε μπορούν να προκαλέσουν βλάβες σε δορυφόρους και προβλήματα στις ραδιοεπικοινωνίες και τα δίκτυα ηλεκτροδότησης.
Η διπλή αποστολή RBSP θα μελετήσει το πώς οι ζώνες ακτινοβολίας παραμορφώνονται υπό την επίδραση του Ήλιου. «Η Γη αντιδρά σε ό,τι της στέλνει ο Ήλιος. Όπως συνηθίζουμε να λέμε, "Αν ο Ήλιος φτερνιστεί, η Γη παθαίνει κρυολόγημα"» σχολίασε η Δρ Νίκολα Φοξ στο Τζον Χόπκινς.
Οι δύο δορυφόροι θα αναλάβουν την καταμέτρηση και την χαρτογράφηση των ενεργειακών σωματιδίων στις ζώνες Βαν Άλλεν, καθώς πηγαινοέρχονται μέσα τους κινούμενα σε μεταβαλλόμενο ύψος, από 480 χλμ έως 32.000 χιλιόμετρα.
Το γεγονός ότι η αποστολή περιλαμβάνει δύο σκάφη θα επιτρέψει στους ερευνητές να μελετήσουν πώς οι ενεργειακές διαταραχές στις ζώνες επηρεάζει μόνο το ένα από τα δύο -με άλλα λόγια, θα επιτρέψει την χαρτογράφηση των ζωνών στο χώρο αλλά και το χρόνο.
Τα αποτελέσματα που θα συγκεντρωθούν στα δύο χρόνια της αποστολής θα βελτιώσουν τελικά τις μεθόδους πρόγνωσης του λεγόμενου διαστημικού καιρού, μια ανάγκη που γίνεται όλο και πιο επιτακτική καθώς οι δορυφόροι πολλαπλασιάζονται και διαχειρίζονται κρίσιμες υπηρεσίες.
Ο ίδιος ο Τζέιμς Βαν Άλλεν δεν είχε την τύχη να δει την εκτόξευση -πέθανε σε ηλικία 91 ετών το 2006, τη χρονιά που εγκρίθηκε η αποστολή.
Η κόρη του, Σάρα Βαν Άλλεν, ήταν παρούσα κατά την εκτόξευση στο κέντρο ελέγχου της αποστολής, το οποίο βρίσκεται στο Λόρελ του Μέριλαντ.
Προς το παρόν, οι δύο δορυφόροι ονομάζονται απλώς A και Β. Έπειτα από μια δοκιμαστική περίοδο δύο μηνών, η NASA θα τους δώσει κανονικά ονόματα.
Η δρ Φοξ, πάντως, τους αποκαλεί ήδη «Βαν» και «Άλλεν».
Πηγή: tovima.gr
