Από το 2005 έως σήμερα ο βόρειος γεωγραφικός πόλος μετατοπίζεται προς τη Γροιλανδία κατά αρκετά εκατοστά τον χρόνο, αποκαλύπτουν δορυφορικές μετρήσεις του γήινου βαρυτικού πεδίου. Και η ασυνήθιστα γρήγορη μετακίνηση των πόλων αποδίδεται στην ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή και την τήξη των πολικών πάγων.Ο βόρειος και ο νότιος γεωγραφικός πόλος είναι τα σημεία από τα οποία διέρχεται ο άξονας περιστροφής της Γης. Η θέση τους δεν είναι σταθερή και εξαρτάται από μεταβολές στην κατανομή της μάζας του πλανήτη.
Μετατόπιση λόγω απώλειας μάζας
Μεγάλες συγκεντρώσεις μάζας όπως οι οροσειρές είναι γνωστό ότι προκαλούν τοπικές παραμορφώσεις στο γήινο βαρυτικό πεδίο. Αντίθετα, η απώλεια μάζας σε μικρές περιοχές μιας περιστρεφόμενης σφαίρας όπως η Γη οδηγεί σε μετατόπιση του άξονα περιστροφής προς το σημείο της απώλειας.
Οι γεωγραφικοί πόλοι είναι μάλιστα γνωστό ότι μετακινούνται, ακολουθώντας μια κυκλική διαδρομή, καθώς η κατανομή του χιονιού και των βροχών αλλάζει στην πορεία κάθε έτους. Επιπλέον, η θέση του άξονα επηρεάζεται από τις μετατοπίσεις των τεκτονικών πλακών.
Φαίνεται όμως ότι η κλιματική αλλαγή παρεμβαίνει τώρα στις περιοδικές μετατοπίσεις των γεωγραφικών πόλων, όπως δείχνει μια νέα ανάλυση των δεδομένων της αποστολής GRACE της NASA, η οποία χαρτογραφεί το γήινο βαρυτικό πεδίο.
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο «Geophysical Research Letters», δείχνει ότι η τήξη των πάγων στην Αρκτική και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας επηρεάζουν την κατανομή μάζας στον πλανήτη.
Σχεδόν 20 εκατοστά τον χρόνο
Από το 2005 έως σήμερα, η επιταχυνόμενη τήξη του καλύμματος πάγου στη Γροιλανδία αναγκάζει τον βόρειο γεωγραφικό πόλο να μετακινείται προς τη Γροιλανδία κατά σχεδόν 20 εκατοστά το χρόνο.
Και το 90% της μετατόπισης αυτής πρέπει να οφείλεται στο λιώσιμο των πάγων, υπολογίζει η ομάδα του δρ Τζιανλί Τσεν στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν.
Οι ερευνητές επισημαίνουν στη δημοσίευσή τους ότι η ακριβής μέτρηση της μετατόπισης των πόλων θα μπορούσε στο εξής να χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση της απώλειας πολικών πάγων στο μέλλον.
Θα μπορούσε επίσης να επιτρέψει τη μελέτη των μεταβολών της τήξης του καλύμματος πάγου τις προηγούμενες δεκαετίες, δεδομένου ότι τα δεδομένα για τη θέση των πόλων πηγαίνουν πίσω έναν αιώνα, πολύ περισσότερο από ό,τι οι μετρήσεις του πάχους των πάγων. Πηγή: tovima.gr
