Ένας περιστρεφόμενος αστέρας νετρονίων, 18.000 έτη φωτός μακριά μας ίσως δώσει τα στοιχεία που λείπουν για την επίλυση ενός μυστηρίου που σχετίζεται αυτά τα αντικείμενα. Οι αστέρες νετρονίων είναι μια από τις πιθανές περιπτώσεις για την κατάληξη ενός άστρου, μαζί με τους λευκούς νάνους και τις μαύρες τρύπες. Το τελικό στάδιο της ζωής των άστρων καθορίζεται αποκλειστικά από τη μάζα τους, και οι αστέρες νετρονίων δημιουργούνται στην περίπτωση που έχουν αρχική μάζα ίση με 1,4 έως 3,2 φορές τη μάζα του Ήλιου.Όταν εξαντληθούν τα πυρηνικά του καύσιμα, το άστρο εκρήγνυται εκτινάσσοντας στο διάστημα τα εξωτερικά του στρώματα (υπερκαινοφανής έκρηξη), τα οποία περιέχουν τα βαρύτερα στοιχεία ενώ το εσωτερικό του συμπιέζεται αφόρητα σε μια μορφή ύλης που περιέχει μόνο νετρόνια. Είναι τόσο συμπυκνωμένο που ολόκληρο το άστρο συρρικνώνεται στο μέγεθος μια πόλης, με διάμετρο περίπου 25 χιλιομέτρων, όταν συγκριτικά ο Ήλιος έχει 60.000 φορές μεγαλύτερη διάμετρο.
Τα πάλσαρ είναι αστέρες νετρονίων που περιστρέφονται, συνήθως με μεγάλες συχνότητες. Οι αστρονόμοι τα χωρίζουν σε δύο βασικές κατηγορίες, αυτά που εκπέμπουν ραδιοκύματα καθώς περιστρέφονται (τα ράδιο πάλσαρ) και εκείνα που εκπέμπουν ακτίνες χ.
Τα πρώτα, εκπέμποντας ραδιοκύματα χάνουν σταδιακά την ενέργειά τους και σύμφωνα με υπολογισμούς παύουν να περιστρέφονται σε 10-100 εκατομμύρια χρόνια από το σχηματισμό τους.
Αυτά που ανήκουν στη δεύτερη κατηγορία, λέγονται δυαδικά πάλσαρ γιατί συνοδεύονται πάντα από ένα ενεργό άστρο-συνοδό. Η βαρύτητα του αστέρα νετρονίων έλκει κατά περιόδους υλικό από το άστρο-συνοδό, και καθώς αυτό επιταχύνεται σε υψηλές ταχύτητες και πέφτει πάνω στον αστέρα νετρονίων, εκπέμπει πολύ ενεργή ακτινοβολία σε μορφή ακτίνων χ.
Ωστόσο, ένα «περίεργο» πάλσαρ φαίνεται να μη συμβιβάζεται με αυτό το διαχωρισμό. «Για πρώτη φορά βλέπουμε ακτίνες χ και παλμούς ραδιοκυμάτων από το ίδιο πάλσαρ», λέει ο Simon Johnston, επικεφαλής αστροφυσικής στον οργανισμό επιστημονικής έρευνας της Κοινοπολιτείας, στο Σύδνεϋ. «Είναι η πρώτη ένδειξη για πάλσαρ που αλλάζει από το ένα είδος στο άλλο».
Το πάλσαρ PSR J1824-2452I συνοδεύεται από ένα άστρο που έχει το ένα πέμπτο της μάζας του Ήλιου. Τα δύο άστρα κινούνται γύρω από το κοινό κέντρο βάρους τους. Οι αστρονόμοι γνώριζαν πως το μαγνητικό πεδίο του πάλσαρ, συνήθως ένα τρισεκατομμύριο φορές ισχυρότερο από το μαγνητικό πεδίο της Γης, προστατεύει το άστρο συνοδό από το να χάνει ύλη.
Ωστόσο, ένας άγνωστος μέχρι σήμερα μηχανισμός επιτρέπει στο PSR J1824-2452I να αλλάζει από τύπο σε τύπο μέσα σε ένα διάστημα λίγων εβδομάδων. Με βάση την υπάρχουσα θεωρία, κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί, αλλά θα χρειαζόταν εκατομμύρια χρόνια, γεγονός που σημαίνει πως δεν κατανοούμε ακόμη το φαινόμενο.
«Είναι σαν να έχουμε έναν έφηβο ο οποίος τη μία συμπεριφέρεται σαν παιδί και την άλλη σαν ενήλικας», λέει χαρακτηριστικά ο John Sarkissian ένας εκ των παρατηρητών του πάλσαρ.
Η μελέτη δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature.
Πηγή: naftemporiki.gr
