To ερώτημα αν ένας υπολογιστής μπορεί ποτέ να αποκτήσει ανθρώπινη σκέψη απασχολεί ιδιαίτερα την επιστημονική κοινότητα από την εποχή που ο Alan Turing δημιούργησε τους πρώτους υπολογιστές. Ο John Pavlus εξερευνά τι χρειάζεται για να δημιουργηθεί ένα κομπιούτερ που θα μπορεί να σκεφτεί όπως οι άνθρωποι. Ωστόσο, ο δρόμος για την απόλυτη μίμηση του ανθρώπου από τη μηχανή είναι ακόμα μακρύς.
Το πείραμα του Turing
Πώς μπορεί λοιπόν να πούμε ότι ένας υπολογιστής μπορεί να σκεφτεί; Το 1950 ο Alan Turing, ο πατέρας της επιστήμης των υπολογιστών, είχε πρότεινει ένα απλό τεστ που θα εξακριβώσει αν ο υπολογιστής μπορεί πραγματικά να σκεφτεί. Πρώτο βήμα είναι ο σχεδιασμός ενός προγράμματος υπολογιστή που μπορεί να προσoμοιώσει την ανθρώπινη συνομιλία. Το δεύτερο βήμα είναι η κάλυψη της οθόνης μπροστά από τον υπολογιστή, το τρίτο είναι η πρόσκληση ενός ανθρώπου για συνομιλία σε μορφή κειμένου και το τέταρτο να ερωτηθεί ο άνθρωπος αν ο συνομιλητής του είναι ένας συνάνθρωπος ή μια μηχανή. Αν κάνει λάθος και πιστέψει ότι μιλά με κάποιον άλλον άνθρωπο, τότε σύμφωνα με τον Turing, ο υπολογιστής μπορεί και "σκέφτεται".
Σύμφωνα με το BBC, όλο αυτό φαίνεται σαν ένα παιχνίδι και όχι ως ένα νοητικό πείραμα, ωστόσο το τεστ του Turing ήταν οδηγός για την έρευνα της τεχνητής νοημοσύνης για δεκαετίες. Ο Turing προέβλεψε ότι ένας υπολογιστής θα μπορούσε να ολοκληρώσει το πείραμα της σκέψης πριν από το 2000, κάτι που δεν είναι ακόμα εφικτό ούτε και στις πιο πρόσφατες έρευνες. Τι θα χρειαζόταν λοιπόν για να κατασκευαστεί μια συσκευή που θα μπορούσε να περάσει με επιτυχία το περίφημο τεστ του Turing;
Προσοχή στη γλώσσα
Ένα είναι σίγουρο, η τήρηση της απλής λογικής στα προγράμματα των υπολογιστών δε θα έχει επιτυχία. Η συμβολική λειτουργία των λέξεων είναι δύσκολο να επιτευχθεί γιατί δεν υπάρχει σύνδεση με τη βάση δεδομένων που περιλαμβάνει την «έξυπνη» πληροφόρηση. Δηλαδή κάθε λέξη μπορεί να έχει δύο σημασίες μέσα σε μια πρόταση, πράγμα που ενδεχομένως δε θα μπορεί να αναγνωρίσει η βάση δεδομένων του υπολογιστή.
Ένας καλύτερος τρόπος για να μιμηθεί το κομπιούτερ την ανθρώπινη συνομιλία είναι η παράκαμψη της λογικής και η στοχοποίηση σε μια «αταξική συνομιλία». Αυτό σημαίνει ότι κάθε απάντηση έχει μόνο μία αναφορά. Αυτή η συμπεριφορά είναι πολύ πιο εύκολο να προγραμματιστεί σε έναν υπολογιστή και να επιτευχθεί έτσι και η συνομιλία.
Ωστόσο, παρόλο που πολλές προσπάθειες έγιναν κατά τις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα καμία δε στέφθηκε με επιτυχία και να περάσει το τεστ του Turing. Έτσι αν ο υπολογιστής καταφέρνει να έχει μικρές δεξιότητες συνομιλίας, δε σημαίνει ότι μπορεί και να περάσει το τεστ του Turing και να αποκτήσει αυτή την πτυχή της νοημοσύνης του ανθρώπου.
Ολική επαναφορά
Σύμφωνα με του Γάλλους, η νοημοσύνη επιπλέει στην πραγματικότητα σε «μία τεράστια θάλασσα κάτω από την ουσία της γνώσης» και το μεγαλύτερο μέρος της αποτελείται από συνειρμικές αισθητικές εμπειρίες και ρήσεις που δημιουργούνται από ένα ενιαίο σώμα αλληλεπιδράσεων με το φυσικό κόσμο. Αυτές οι πληροφορίες δεν είναι πάντα εμφανείς και περιλαμβάνουν επίσης και πολλές αφηρημένες έννοιες ή λέξεις που δεν έχουν κανένα νόημα σε άλλους λαούς.
Γενικώς οι άνθρωποι απαντούν στα πράγματα με συνεκτικό – ολικό τρόπο, πράγμα που ένας υπολογιστής δεν μπορεί να το καταφέρει. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό μπορεί να αλλάξει σύντομα καθώς συνεχίζονται οι προσπάθειες, ιδίως από τους ερευνητές του ΜΙΤ όπου κάνουν πειράματα «σύλληψης της ζωής» που ενδεχομένως οδηγήσουν στην προσομοίωση όλων των αισθητικών εμπειριών του ανθρώπου σε ηλεκτρονική μορφή. Ο Deb Roy, επικεφαλής της έρευνας αυτής δηλώνει ότι «μπορούμε να συλλέξουμε τα δεδομένα των αισθητικών εμπειριών του ανθρώπου και να ελέγξουμε αν ο υπολογιστής μπορεί να τα αναλύσει και να τα συσχετίσει σωστά, ώστε να μπορεί να απαντήσει σε ερωτήσεις όπως ακριβώς θα έκαναν οι άνθρωποι.
Πολλές φορές βλέπουμε ότι προγράμματα του υπολογιστή μπορούν να «χτυπήσουν» στο σκάκι κορυφαίους παίκτες, ή να κάνουν άλλα ενδιαφέροντα πράγματα που εκπλήσσουν. Αυτό όμως δεν είναι το στοιχείο που θα μας οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι οι υπολογιστές μπορούν να σκεφτούν όπως οι άνθρωποι.
Ο διάσημος επιστήμονας υπολογιστών Ε. Dijkstra υποστηρίζει ότι «το ζήτημα του εάν οι μηχανές μπορούν να σκεφτούν είναι περίπου σχετικό με το ζήτημα κατά πόσο τα υποβρύχια μπορούν να κολυμπήσουν. Πηγή: tvxs.gr
Το πείραμα του Turing
Πώς μπορεί λοιπόν να πούμε ότι ένας υπολογιστής μπορεί να σκεφτεί; Το 1950 ο Alan Turing, ο πατέρας της επιστήμης των υπολογιστών, είχε πρότεινει ένα απλό τεστ που θα εξακριβώσει αν ο υπολογιστής μπορεί πραγματικά να σκεφτεί. Πρώτο βήμα είναι ο σχεδιασμός ενός προγράμματος υπολογιστή που μπορεί να προσoμοιώσει την ανθρώπινη συνομιλία. Το δεύτερο βήμα είναι η κάλυψη της οθόνης μπροστά από τον υπολογιστή, το τρίτο είναι η πρόσκληση ενός ανθρώπου για συνομιλία σε μορφή κειμένου και το τέταρτο να ερωτηθεί ο άνθρωπος αν ο συνομιλητής του είναι ένας συνάνθρωπος ή μια μηχανή. Αν κάνει λάθος και πιστέψει ότι μιλά με κάποιον άλλον άνθρωπο, τότε σύμφωνα με τον Turing, ο υπολογιστής μπορεί και "σκέφτεται".
Σύμφωνα με το BBC, όλο αυτό φαίνεται σαν ένα παιχνίδι και όχι ως ένα νοητικό πείραμα, ωστόσο το τεστ του Turing ήταν οδηγός για την έρευνα της τεχνητής νοημοσύνης για δεκαετίες. Ο Turing προέβλεψε ότι ένας υπολογιστής θα μπορούσε να ολοκληρώσει το πείραμα της σκέψης πριν από το 2000, κάτι που δεν είναι ακόμα εφικτό ούτε και στις πιο πρόσφατες έρευνες. Τι θα χρειαζόταν λοιπόν για να κατασκευαστεί μια συσκευή που θα μπορούσε να περάσει με επιτυχία το περίφημο τεστ του Turing;
Προσοχή στη γλώσσα
Ένα είναι σίγουρο, η τήρηση της απλής λογικής στα προγράμματα των υπολογιστών δε θα έχει επιτυχία. Η συμβολική λειτουργία των λέξεων είναι δύσκολο να επιτευχθεί γιατί δεν υπάρχει σύνδεση με τη βάση δεδομένων που περιλαμβάνει την «έξυπνη» πληροφόρηση. Δηλαδή κάθε λέξη μπορεί να έχει δύο σημασίες μέσα σε μια πρόταση, πράγμα που ενδεχομένως δε θα μπορεί να αναγνωρίσει η βάση δεδομένων του υπολογιστή.
Ένας καλύτερος τρόπος για να μιμηθεί το κομπιούτερ την ανθρώπινη συνομιλία είναι η παράκαμψη της λογικής και η στοχοποίηση σε μια «αταξική συνομιλία». Αυτό σημαίνει ότι κάθε απάντηση έχει μόνο μία αναφορά. Αυτή η συμπεριφορά είναι πολύ πιο εύκολο να προγραμματιστεί σε έναν υπολογιστή και να επιτευχθεί έτσι και η συνομιλία.
Ωστόσο, παρόλο που πολλές προσπάθειες έγιναν κατά τις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα καμία δε στέφθηκε με επιτυχία και να περάσει το τεστ του Turing. Έτσι αν ο υπολογιστής καταφέρνει να έχει μικρές δεξιότητες συνομιλίας, δε σημαίνει ότι μπορεί και να περάσει το τεστ του Turing και να αποκτήσει αυτή την πτυχή της νοημοσύνης του ανθρώπου.
Ολική επαναφορά
Σύμφωνα με του Γάλλους, η νοημοσύνη επιπλέει στην πραγματικότητα σε «μία τεράστια θάλασσα κάτω από την ουσία της γνώσης» και το μεγαλύτερο μέρος της αποτελείται από συνειρμικές αισθητικές εμπειρίες και ρήσεις που δημιουργούνται από ένα ενιαίο σώμα αλληλεπιδράσεων με το φυσικό κόσμο. Αυτές οι πληροφορίες δεν είναι πάντα εμφανείς και περιλαμβάνουν επίσης και πολλές αφηρημένες έννοιες ή λέξεις που δεν έχουν κανένα νόημα σε άλλους λαούς.
Γενικώς οι άνθρωποι απαντούν στα πράγματα με συνεκτικό – ολικό τρόπο, πράγμα που ένας υπολογιστής δεν μπορεί να το καταφέρει. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτό μπορεί να αλλάξει σύντομα καθώς συνεχίζονται οι προσπάθειες, ιδίως από τους ερευνητές του ΜΙΤ όπου κάνουν πειράματα «σύλληψης της ζωής» που ενδεχομένως οδηγήσουν στην προσομοίωση όλων των αισθητικών εμπειριών του ανθρώπου σε ηλεκτρονική μορφή. Ο Deb Roy, επικεφαλής της έρευνας αυτής δηλώνει ότι «μπορούμε να συλλέξουμε τα δεδομένα των αισθητικών εμπειριών του ανθρώπου και να ελέγξουμε αν ο υπολογιστής μπορεί να τα αναλύσει και να τα συσχετίσει σωστά, ώστε να μπορεί να απαντήσει σε ερωτήσεις όπως ακριβώς θα έκαναν οι άνθρωποι.
Πολλές φορές βλέπουμε ότι προγράμματα του υπολογιστή μπορούν να «χτυπήσουν» στο σκάκι κορυφαίους παίκτες, ή να κάνουν άλλα ενδιαφέροντα πράγματα που εκπλήσσουν. Αυτό όμως δεν είναι το στοιχείο που θα μας οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι οι υπολογιστές μπορούν να σκεφτούν όπως οι άνθρωποι.
Ο διάσημος επιστήμονας υπολογιστών Ε. Dijkstra υποστηρίζει ότι «το ζήτημα του εάν οι μηχανές μπορούν να σκεφτούν είναι περίπου σχετικό με το ζήτημα κατά πόσο τα υποβρύχια μπορούν να κολυμπήσουν. Πηγή: tvxs.gr