Τα ευρήματα εξέπληξαν ακόμα και τους ίδιους τους ερευνητές: Σε μια νέα κλινική μελέτη για την κατάθλιψη, ούτε η ψυχοθεραπεία ούτε ένα ευρέως συνταγογραφούμενο αντικαταθλιπτικό δεν κατάφεραν να ξεπεράσει σε αποτελεσματικότητα ένα αδρανές ψευδοφάρμακο.Τόσο οι ερευνητές όσο και ανεξάρτητοι ψυχίατροι σχολίασαν πάντως ότι τα ευρήματα δεν σημαίνουν ότι οι θεραπείες κατά της κατάθλιψης είναι μάταιες. Τα συμπεράσματα της μελέτης, επισήμαναν, αφορούν ένα συγκεκριμένο αντικαταθλιπτικό χάπι και ένα συγκεκριμένο είδος ψυχοθεραπείας, και δεν μπορεί να επεκταθούν σε όλες τις θεραπείες κατά της κατάθλιψης γενικά.
Οι ειδικοί τόνισαν επίσης ότι, ακόμα και οι ασθενείς της μελέτης που λάμβαναν placebo στην πραγματικότητα έρχονταν σε επαφή με εξειδικευμένο προσωπικό που ασχολούνταν προσωπικά μαζί τους, γεγονός που ενδέχεται να αυξάνει τις πιθανότητες βελτίωσης της διάθεσής τους.
Με άλλα λόγια, το να παίρνει κανείς placebo στο πλαίσιο μιας κλινικής μελέτης «δεν είναι το ίδιο με το να μην λαμβάνει ο ασθενής καμία θεραπεία», σχολιάζει στο Reuters ο Ζακ Μπάρμπερ, κοσμήτορας του Ινστιτούτου Προηγμένων Ψυχολογικών Ερευνών στο Πανεπιστήμιο Adelphi της Νέας Υόρκης.
Η μελέτη του Μπάρμπερ, σε δείγμα 156 ασθενών με κατάθλιψη, δημοσιεύεται στο Journal of Clinical Psychiatry.
Διαφορετικές προσεγγίσεις
Προκειμένου να λάβει άδεια κυκλοφορίας ένα οποιοδήποτε αντικαταθλιπτικό φάρμακο, οι κλινικές μελέτες πρέπει να δείξουν ότι η αποτελεσματικότητά του υπερτερεί σε σχέση με το placebo.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχουν δημοσιευτεί κάποιες ενδείξεις ότι οι ασθενείς που λαμβάνουν «πραγματικές» φαρμακευτικές θεραπείες για την κατάθλιψη ορισμένες φορές δεν έχουν καλύτερες προοπτικές από όσους παίρνουν εν αγνοία τους κάποιο ψευδοφάρμακο.
Η δύναμη της υποβολής που σχετίζεται με το φαινόμενο placebo μπορεί εξάλλου να έχει από μόνη της ισχυρή θεραπευτική δράση.
Στην τελευταία μελέτη, η ομάδα του Δρ Μπάρμπερ χώρισε τυχαία 156 ασθενείς σε τρεις ομάδες, από τις οποίες η πρώτη έπαιρνε placebo, η δεύτερη έπαιρνε το δημοφιλές αντικαταθλιπτικό σερτραλίνη (Zoloft και άλλες εμπορικές ονομασίες) και η τρίτη ακολούθησε ένα ψυχοθεραπεία «υποστήριξης και έκφρασης, δύο φορές την εβδομάδα για ένα μήνα και μετά μία φορά την εβδομάδα για τρεις μήνες.
Έπειτα από ένα διάστημα τεσσάρων μηνών, οι τρεις ομάδες δεν εμφάνιζαν ουσιαστικές διαφορές ως προς τη βελτίωση των εθελοντών.
Στην ομάδα της σερτραλίνης, μόνο το 31% των ασθενών ανταποκρίθηκε στα φάρμακα, με την έννοια ότι τα επίπεδα της κατάθλιψης έπεσαν κάτω από ένα συγκεκριμένο όριο σε μια στάνταρτ κλίμακα. Το ίδιο συνέβη στο 28% των ασθενών στην ομάδα της ψυχοθεραπείας και στο 24% στην ομάδα του ψευδοφαρμάκου.
Οι μικρές διαφορές ανάμεσα στις τρεις ομάδες δεν ήταν στατιστικά σημαντικές, δηλαδή μπορεί να οφείλονται στην τύχη.
«Εξεπλάγην από τα αποτελέσματα. Δεν ήταν αυτό που περίμενα» σχολίασε ο Δρ Μπάρμπερ.
Τόνισε πάντως, μιλώντας στο Reuters, τα ευρήματα δεν σημαίνουν ότι οι θεραπείες κατά της κατάθλιψης είναι αναποτελεσματικές. Η αποτελεσματικότητα που δείχνει να έχει το placebo, είπε, ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι οι ασθενείς αυτής της ομάδας ερχόταν σε επαφή με εξειδικευμένο προσωπικό που ρωτούσε για την κατάσταση της υγείας τους -αυτού του είδους το ενδιαφέρον πιθανώς συνέβαλε στη βελτίωσή τους.
«Τα ευρήματα είναι ενδιαφέροντα, πρέπει όμως να τα ερμηνεύσουμε με κάποια επιφύλαξη» σχολίασε ο Δρ Ντέιβιντ Μίσκουλον της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα.
Ο Μίσκουλον τόνισε ότι το συμπέρασμα της εν λόγω μελέτης, αλλά και προηγούμενων ερευνών που έδωσαν τα ίδια αποτελέσματα, δεν είναι ότι «τίποτα δεν είναι αποτελεσματικό στην κατάθλιψη».
«Νομίζω ότι συμβαίνει το αντίθετο: όλα δείχνουν να είναι αποτελεσματικά σε κάποιον βαθμό» είπε.
Συμφώνησε με τον Μπάρμπερ ότι το placebo δεν ισοδυναμεί με απουσία θεραπείας και επιπλέον επισήμανε ότι η μελέτη αφορά μόνο ένα αντικαταθλιπτικό φάρμακο και ένα είδος ψυχοθεραπείας.
Επιπλέον, η ψυχοθεραπεία υποστήριξης και έκφρασης που δοκιμάστηκε είναι διαφορετική από τη γνωσιακή-συμπεριοφορική θεραπεία που έχει μελετηθεί περισσότερο στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης.
«Θα ήταν λανθασμένο να συμπεράνει κανείς ότι τα αντικαταθλιπτικά γενικά δεν είναι αποτελεσματικά, ή ότι η ψυχοθεραπεία γενικά δεν είναι αποτελεσματική» είπε ο Μίσκουλον.
Η συμβουλή του προς τους ασθενείς είναι να συζητούν με το γιατρό τους τα υπέρ και τα κατά όλων των επιλογών θεραπείας, δεδομένου ότι όλες μπορούν δυνητικά να βοηθήσουν. Πηγή: in.gr
