Οι άνθρωποι μπορούν να μάθουν να βλέπουν ακόμα και σε μεγάλη ηλικία, δείχνει μελέτη παιδιών στην Ινδία που είχαν γεννηθεί με καταρράκτη και χειρουργήθηκαν σε ηλικία άνω των επτά ετών. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο εγκέφαλος είναι πιο ευέλικτος από ό,τι τον θέλει ένα παραδοσιακό «δόγμα» της νευρολογίας.Η κρατούσα άποψη
Σύμφωνα με την κρατούσα άποψη, η αίσθηση της όρασης δεν μπορεί να αναπτυχθεί αν τα μάτια δεν λειτουργούν στη διάρκεια μιας «κρίσιμης περιόδου» κατά τη βρεφική ηλικία. Αυτό έγινε σαφές το 1963 με τα ιστορικά πειράματα των Ντέιβιντ Χιούμπελ και Τόρστεν Ουίσελ, οι οποίοι έδειξαν ότι οι γάτες δεν μπορούν να μάθουν να βλέπουν κανονικά αν τα μάτια τους παρέμεναν σφραγισμένα τους τρεις πρώτους μήνες της ζωής τους. Στην περίπτωση των πιθήκων, η κρίσιμη περίοδος ήταν ελαφρώς μεγαλύτερη, περίπου έξι μήνες.
Αυτός είναι ο βασικός λόγος που οι οφθαλμίατροι στην Ινδία αποφεύγουν να χειρουργούν παιδιά με συγγενή καταρράκτη -μια θόλωση του φακού του ματιού που εμποδίζει εντελώς την όραση- αν έχουν ξεπεράσει την ηλικία των επτά. Τέτοια περιστατικά είναι σπάνια στη Δύση, στην Ινδία όμως δεν σπανίζουν.
Οραση σε μεγάλη ηλικία
Στη νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην επιθεώρηση PNAS, ερευνητές του MIT δείχνουν ότι ορισμένα τουλάχιστον παιδιά μπορούν να μάθουν να βλέπουν σε μεγάλη ηλικία, έστω κι αν η όρασή τους δεν γίνεται ποτέ απόλυτα φυσιολογική.
Οι ερευνητές εξέτασαν 11 παιδιά που είχαν υποβληθεί σε επέμβαση για αφαίρεση καταρράκτη με τη βοήθεια του φιλανθρωπικού και ερευνητικού προγράμματος Prakash («Φως»).
Δύο φορές μετά την επέμβαση, στους έξι και στους 12 μήνες, οι ερευνητές εξέτασαν την ικανότητα των παιδιών να βλέπουν αντιθέσεις -κάτι που μας επιτρέπει να διακρίνουμε τα μαύρα γράμματα σε μια λευκή σελίδα - με τη βοήθεια ενός υπολογιστή-ταμπλέτα. Το λογισμικό που έτρεχε στην ταμπλέτα πρόβαλλε σχήματα με αυξομειούμενο μέγεθος και φωτεινότητα, και τα παιδιά καλούνταν να αναγνωρίσουν τα σχήματα.
Πέντε από τα 11 παιδιά δεν παρουσίαζαν καμία βελτίωση ένα χρόνο μετά την επέμβαση και ένα μάλιστα εμφάνισε επιδείνωση της όρασης, πιθανώς λόγω επιπλοκών της επέμβασης.
Αξιοσημείωτη πρόοδος
Τα υπόλοιπα πέντε παιδιά όμως πέτυχαν «αξιοσημείωτη» πρόοδο, και δύο από αυτά, ηλικίας 11 και 15 ετών, αύξησαν την ευαισθησία τους στο κοντράστ κατά 30 φορές.
Όπως μάλιστα επισημαίνουν οι ερευνητές, «ο ρυθμός βελτίωσης μπορεί να ξεπεράσει αυτόν που παρατηρείται σε φυσιολογικά αναπτυσσόμενα βρέφη».
«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι το ανθρώπινο οπτικό σύστημα μπορεί να διατηρεί την πλαστικότητά του (την ευελιξία του) πέρα από την κρίσιμη περίοδο, ακόμα και μετά την πρώιμη και παρατεταμένη τυφλότητα» γράφουν οι ερευνητές στη δημοσίευση.
Και, όπως σχολιάζει στο Nature.com η επικεφαλής της μελέτης Έιμι Κάλια, «πολλά από αυτά τα παιδιά βελτίωσαν σημαντικά την ποιότητα ζωής τους». Πηγή: tovima.gr
