Δορυφόροι στη μάχη για το περιβάλλον

Έναν καινούργιο στόλο από δορυφόρους που θα πραγματοποιούν εξειδικευμένες περιβαλλοντικές παρατηρήσεις αναμένεται να στείλει σε τροχιά ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) τα επόμενα χρόνια. Η αρχή θα γίνει το πρώτο τετράμηνο του 2014 με τον δορυφόρο Sentinel 1. Θα είναι ένας δορυφόρος-ραντάρ που θα ακολουθεί πολική τροχιά, δηλαδή από το Βόρειο Πόλο προς τον Νότιο Πόλο, και θα λαμβάνει μια σειρά δεδομένων ανάλογα με τις ανάγκες κάθε χώρας που είναι μέλος του ESA.

Αυτή η προοπτική της ενδυνάμωσης των δορυφορικών παρατηρήσεων της Γης για επιστημονικούς σκοπούς, αποτέλεσε το κύριο θέμα του μεγάλου συμποσίου που πραγματοποίησε ο Οργανισμός στο Εδιμβούργο. Το συμπόσιο με τίτλο Living Planet παρακολούθησαν περί τους 1.800 ειδικούς από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και από την Ελλάδα.

Ο Ισαάκ Παρχαρίδης, καθηγητής Τηλεπισκόπησης στο Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, συμμετείχε στο συμπόσιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος και όπως είπε στα «ΝΕΑ» υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον για τις μελλοντικές αποστολές δορυφόρων, επειδή με αυτόν τον τρόπο θα μπορούν να καταγράφονται δεδομένα για ένα μεγάλο εύρος περιβαλλοντικών παραμέτρων.

«Μόλις ο συγκεκριμένος δορυφόρος τεθεί σε λειτουργία, τα δεδομένα που θα είναι σε θέση να λαμβάνει θα μπορούμε να τα αξιοποιούμε και στην Ελλάδα. Θα μπορούμε να καταγράφουμε με ακρίβεια χιλιοστών τις εδαφικές παραμορφώσεις σε περιοχές που γίνονται σεισμοί, την κατάσταση εδαφών λόγω υπεράντλησης υδάτων ή εκτεταμένων κατολισθήσεων, τη συμπεριφορά ηφαιστείων όπως της Νισύρου και της Σαντορίνης. Θα μπορούμε επίσης να χαρτογραφούμε τα δάση ή να παρακολουθούμε περιπτώσεις ρύπανσης της θάλασσας».

Τα τελευταία χρόνια, με τη βοήθεια των δορυφόρων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος ή μεμονωμένων δορυφόρων από άλλα ευρωπαϊκά κράτη, επιστήμονες κάθε ειδικότητας καταγράφουν τον παλμό της Γης. Παρέχουν πληροφορίες για τη θερμοκρασία των επιφανειακών νερών της θάλασσας, την αλατότητά τους, τα ρεύματα. Οι ωκεανοί καλύπτουν το 71% της επιφανείας του πλανήτη και απορροφούν απευθείας το μεγαλύτερο μέρος της θερμότητας από τον ήλιο. Διατηρούν δε αυτή τη θερμότητα περισσότερο απ' ό,τι η ατμόσφαιρα ή η ξηρά. Λειτουργούν έτσι ως τεράστιοι θερμοσυσσωρευτές και καθώς χρειάζεται χρόνος και πολλή ενέργεια για να διαφοροποιηθεί η θερμοκρασία της θάλασσας, οι ωκεανοί λογίζονται ως η «μνήμη» του κλιματικού συστήματος της Γης.

Μάλιστα, καθώς η θερμική ενέργεια απελευθερώνεται με αργούς ρυθμούς από τη θάλασσα, αποτελεί την κυρίαρχη παράμετρο που καθορίζει την κυκλοφορία της ατμόσφαιρας και κατ' επέκταση τον καιρό. Για τον λόγο αυτόν οι ωκεανοί μελετώνται συστηματικά με δορυφόρους σε μήκος χρόνου.

Ο δε δορυφόρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος που λειτουργούσε μέχρι πρόσφατα, ο ENVISAT, ήταν σε θέση να προσδιορίζει μέσα από όργανα σε υπέρυθρο μήκος κύματος τη θερμοκρασία του ωκεανού σε μία έκταση ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου με απόκλιση 0,2 βαθμούς Κελσίου.

Στο συμπόσιο επιβεβαιώθηκε η πρόθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος να θέσει σε τροχιά γύρω από τη Γη, σε βάθος δεκαετίας, πέντε δορυφόρους Sentinel που θα καταγράφουν δεδομένα για την ατμόσφαιρα, τη χλωρίδα, το έδαφος, τη βιομάζα, ακόμα και την μεταβολή των πάγων στους πόλους. Πηγή: tanea.gr