Βαν Ντάικ: Ο «μάστερ» της προσωπογραφίας

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο φλαμανδός ζωγράφος Άντονι Βαν Ντάικ (φλαμανδ. Antoon Van Dyck), στις 22 Μαρτίου 1599 στην Αμβέρσα. «Master» των προσωπογραφιών, το ύφος του θα μείνει αξεπέραστο και θα επηρεάσει τις επόμενες γενιές ζωγράφων για δύο αιώνες.

Ο πατέρας του, Franchois, ήταν και αυτός ζωγράφος. Ο Βαν Ντάικ σε ηλικία 10 ετών θα γίνει μαθητής του Χέντρικ Βαν Μπάλεν, ο οποίος ήταν πρύτανης του Guild van Sint Luke, του συνεταιρισμού που έλεγχε τη μαθητεία των καλλιτεχνών, τη δημιουργία και την εμπορία των έργων τους.

Αντιπροσωπευτικό του έργο από την περίοδο πριν από το 1618 είναι η πρώτη σπουδαία αυτοπροσωπογραφία του.

(Πατήστε επάνω στις εικόνες)


Αυτοπροσωπογραφία σε ηλικία 16 ετών, περ. 1615.

Το 1618 ο Βαν Ντάικ ονομάζεται master και εισέρχεται στην ενεργό μαθητεία του Πίτερ Πολ Ρούμπενς, έχοντας παράλληλα και το δικό του ατελιέ. Ο καλύτερος μαθητής του Ρούμπενς, σύμφωνα με τα λεγόμενα του μέντορά του, θα επιδοθεί με μεγάλη μαεστρία στη ζωγραφική θρησκευτικών, μυθολογικών και ιστορικών θεμάτων, ακολουθώντας τη μανιέρα των βενετών δασκάλων Τισιάνο και Τιντορέτο, αλλά με τον δικό του, αναγνωρίσιμο τρόπο.


Ecce Homo, 1625-1626.


Αυτοπροσωπογραφία, περ. 1621.

Το 1632, ο Βαν Ντάικ διορίστηκε ζωγράφος της αυλής του Καρόλου Α΄ της Αγγλίας, τον οποίο και απαθανάτισε σε πάνω από είκοσι πορτραίτα (ως Ιππότη του Αγίου Γεωργίου και στρατηλάτη, ως καλλιεργημένο ευπατρίδη, ως πιστό σύζυγο και στοργικό πατέρα, κ.ο.κ).


Οικογενειακό πορτραίτο του Καρόλου Α’, της Ενριέτας Μαρίας και των δύο παιδιών τους, 1633.

Σε μία απ’ αυτές τις προσωπογραφίες, ο σχετικά κοντός και με μάλλον αδιάφορα χαρακτηριστικά Κάρολος, εικονίζεται έφιππος κάτω από μια θριαμβική αψίδα, θυμίζοντας το έφιππο άγαλμα του Μάρκου Αυρήλιου. Η πανηγυρική αυτή εικόνα του ελέω θεού μονάρχη θα πρέπει να ήταν ακόμα πιο επιβλητική στην αρχική της θέση, στο τέλος ενός διαδρόμου, διακοσμημένου με απεικονίσεις των ρωμαίων αυτοκρατόρων από το χέρι του Τζούλιο Ρομάνο και του Τιτσιάνο.


Προσωπογραφία του Καρόλου Α', 1633.

Παρόλο που το έργο του περιλαμβάνει και θρησκευτικές ή μυθολογικές συνθέσεις, ο Βαν Ντάικ έμελε να μείνει γνωστός για τις έξοχες προσωπογραφίες του. Το στυλ του Βαν Ντάικ θα παραμείνει αξεπέραστο και θα επηρεάσει τους ζωγράφους πορτρέτων επί δύο αιώνες. Η λαμπρή καριέρα του θα διακοπεί ξαφνικά, καθώς μία εβδομάδα μετά τη γέννηση της κόρης του, στις 9 Δεκεμβρίου 1641, ο Βαν Ντάικ θα πεθάνει ξαφνικά σε ηλικία 42 ετών. Ο τάφος του θα χαθεί κατά τη μεγάλη πυρκαγιά του Λονδίνου το 1666.

Δείτε άλλα έργα του:


Marchesa Elena Grimaldi, περ. 1623.


Προσωπογραφία της Maria de Tassis, 1629-30.


Οικογενειακό πορτραίτο 1621.


Προσωπογραφία γυναίκας, περι. 1618.


Προσωπογραφία του Nicolaes van der Borght, 1620.
Πηγή: tvxs.gr