Παγόβουνα στον Τιτάνα

Δεδομένα από το διαστημικό σκάφος Cassini, δείχνουν πως το κέλυφος του Τιτάν α, του μεγαλύτερου φεγγαριού του Κρόνου, αποτελείται από ένα συμπαγές στρώμα πάγου, με πάχος έως και 200 χιλιόμετρα. Ταυτόχρονα, από τα στοιχεία φαίνεται πως και το εσωτερικό του δορυφόρου, στο οποίο πιστεύεται πως κρύβεται ένας ωκεανός που ίσως να εμπεριέχει και πρωτόγονες μορφές ζωής, κρύβει κάποια εντυπωσιακά φαινόμενα.

Η ανακάλυψη έγινε έπειτα από τη λεπτομερή καταγραφή της βαρύτητας και της τοπογραφίας του Τιτάνα, και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature. Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια η οποία έκανε την ανακάλυψη, υπάρχει μία αρνητική συσχέτιση μεταξύ των βαρυτικών δεδομένων και των παρατηρήσεων της τοπογραφίας του δορυφόρου.

«Συνήθως, όταν πετάς πάνω από ένα βουνό, περιμένεις μια τοπική αύξηση της βαρύτητας εξαιτίας της περίσσιας μάζας από το βουνό. Στον Τιτάνα, όταν πετάμε πάνω από ένα βουνό, η βαρύτητα μειώνεται. Αυτή είναι μια πολύ περίεργη παρατήρηση», λέει ο καθηγητής Francis Nimmo, o οποίος ηγείται της ομάδας των ερευνητών.

Για να εξηγήσουν το φαινόμενο αυτό, οι επιστήμονες ανέπτυξαν ένα μοντέλο, στο οποίο κάθε εξόγκωμα στην επιφάνεια, έχει και δυσανάλογα μεγάλες «ρίζες» κάτω από αυτήν. Όπως το μεγαλύτερο μέρος από τα παγόβουνα κρύβεται κάτω από την επιφάνεια, έτσι και τα βουνά του Τιτάνα, εκτείνονται στο εσωτερικό του. Εικάζεται πως βαθιές ρίζες πάγου εισχωρούν στον ωκεανό που υπάρχει στο εσωτερικό του Τιτάνα. Από τη στιγμή που ο πάγος έχει μικρότερη πυκνότητα από το νερό, εξηγείται η μείωση στη βαρύτητα που παρατηρείται πάνω από τα βουνά του δορυφόρου. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, το πάχος του κελύφους πάγου πρέπει να είναι τουλάχιστον 40 χιλιόμετρα, ενώ μπορεί να φτάνει και τα 200 χιλιόμετρα.

Ο λόγος για τη δημιουργία ενός κελύφους με τόσο μεγάλο πάχος παραμένει άγνωστος στους ερευνητές. Μια πιθανή εξήγηση θα μπορούσε να είναι πως ο ωκεανός εντός του Τιτάνα, είναι πιο παγωμένος από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.

Καθώς το κέλυφος αυτό θεωρείται πολύ ισχυρό, η επιφάνεια του Τιτάνα πρέπει να είναι λιγότερο γεωλογικά ενεργή από ό,τι νομίζαμε, με μικρότερες αλλαγές στην πάροδο του χρόνου. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, θα πρέπει να υπάρχουν διαβρώσεις στο κέλυφος που να φτάνουν και τα 200 μέτρα βάθος.


Η επιφάνεια του Τιτάνα

Οι ερευνητές δε γνωρίζουν επίσης το λόγο για το σχηματισμό αυτών των παγόβουνων. Η άκρως ελλειπτική τροχιά του Τιτάνα γύρω από τον Κρόνο θα μπορούσε να δημιουργήσει παλιρροϊκά φαινόμενα, τα οποία θα μπορούσαν να ευθύνονται για αυτούς τους σχηματισμούς. Για την επίλυση όμως όλων των ερωτημάτων σχετικά με τον αινιγματικό αυτό δορυφόρο, θα χρειαζόταν μια διαστημική αποστολή αφιερωμένη σε αυτό το σκοπό.